首页 古诗词 贺新郎·别友

贺新郎·别友

隋代 / 马先觉

唐祖本来成大业,岂非姚宋是平人。"
未见我身头已白。茫茫四海本无家,一片愁云飏秋碧。
醉后金蝉重,欢馀玉燕欹。素姿凌白柰,圆颊诮红梨。
月冷江空夜气浓,桂行飞下广庭风。不知何处神仙过,鹤唳数声烟霭中。
第一折(王安石上,开)助役青苗法令行,坐看足食更强兵。嗷嗷朝野多非己。独仗君王自圣明。下官姓王名安石,字介甫,金陵人氏。自幼讲明儒术,涉猎子史,叨举进士。蒙圣人抬举,官做到丞相之职。小官既蒙知遇,知无不言。言无不用。近见西北二边用兵,财用匮乏。我有一策,要行青苗助役于民间。在朝诸官,多言不便,独翰林学士苏轼,十分与我不合。昨日上疏,说我奸邪,蠹政害民。我欲报复,况主上素重其才,难以轻去。且本官志大言浮,离经畔道,见新法之行,往往行诺吟咏。我已着御史李定等,劾他赋诗讪谤,必致主上震怒,置之死地,亦何难哉。计谋已定,且试看如何。(驾上引一行人,云)勤政楼头夜末央,五更殿陛有轻霜。欲教四海隆仁化,侧席从容纳谏章。某宋帝是也。自我祖公公太祖皇帝,陈桥推戴,奄有四海,传太宗、真宗、仁宗、英宗,以至朕躬。幸喜天下治平,独西北二边未宁,几欲用兵,又恐财用匮乏,馈饷不继。昨日宰相王安石,志欲富国强兵,意与朕合。立青苗助役之法,十分有见。但百官多喜因循,以为不便。翰林学士苏轼,尤深诋毁。朕欲加罪,怜惜其才。近闻又生怨谤,妄斥朝廷,未知真伪。左右,唤御史台官来,朕问取则。(左右云)御史台官安在?圣上宣唤。(扮李定上,云)某御史李定是也。自出身以来,深蒙时相王荆公抬举,见任御史之职。近因新法未行,翰林学士苏轼与荆公言论不合,令某劾其平日所为诗章有干政化者,具为一疏,劾其谤讪,本已写定了。如今圣上又来宣唤,须索走一遭去。(做到科)(拜跪云)陛下宣小臣何用?(驾云)近闻学士苏轼,托诗毁谤,言官何不论劾?(李云)臣已具本,正欲投进。(递本科)(驾云)你说一遍朕听。(李跪云)御史李定等言:今有翰林学士苏轼,章句腐儒,骤登清要。志大言浮,离经畔道。论新法而短毁时相,托吟咏而谤讪朝廷。实有无君之罪,难逭欺上之诛。且如《题古桧》云:"根到九泉无屈处,世间惟有蛰龙知。"陛下飞龙在天,轼以为不知己,而求地下之蛰龙,非不臣而何?陛下发钱本以业贫民,轼则曰:"赢得儿童语音好,一年强半在城中。"陛下明法以课群吏,轼则曰:"读书万卷不读律,致君尧舜终无术"。陛下兴水利,轼则曰:"造物若知明主意,应教斥卤变桑田。"陛下议盐铁。轼则曰:"岂是闻韶解忘味,迩来三月食无盐。"如此之类尚多,伏望圣明早加显戮,以息怨谤,伏候指挥。(驾怒云)苏轼小臣讪上,着廷尉司拿问。(内应)(下)(张丞相上,云)下官张方平是也。旧居丞相之职,告老家居。朝廷大事,常蒙主上垂访。近者学士苏轼,乃一代才子。止因与王安石言论不合,被其门客李定妄引诗篇,劾他谤讪。主上震怒,送廷尉治罪,要处之死地。我想来:人才难得,又使主上有杀近臣之名。只索救他一遭去。(下)(驾上,云)前日着廷尉司勘问苏轼,至今不见复旨。朕想来:本官清才重名,见重当世。其诸诗作,不过一时之兴,岂有深意,待问的如何,朕自有区处。(张丞相上,云)来到这朝门前,近巨通报咱。(左右报云)有张方平等宣。(驾云)宣来。(张进拜,云)臣有短谏,伏取圣裁。臣见得学士苏轼,忠信为国,不避时相。吟诗遣兴,岂在朝廷,况诗尚谲谏。言之者无罪,闻之者足戒。今言官李定,怀论己之私仇,结奸邪之党类,风闻妄奏,不协人心。伏望圣明,收回成命,复本官之职,遂好生之德,臣不敢专擅,惟圣鉴不错。(驾云)朕心正欲如此。近臣快宣的苏轼来者。(内应科)(正末上,云)小生姓苏名轼,字子瞻,四川眉州人也。少举进士,官授翰林学士承旨。极蒙主上眷顾,每召对便殿,或至深夜,尝彻御前金莲炬送归,恩渥无比。但时相王安石,误国害民,创立新法,四海怨望。而御史李定,不持生母仇氏服,下官尝恶其为人。下官前日具疏,论王安石之奸。不想李定党比王安石,劾奏下官赋诗毁谤朝廷。主上听信,将下于大理狱。要处以死。今日圣旨又来宣唤。不知为何?想俺初登仕版,何等志气,今日只如此也。(唱)【仙吕】【点绛唇】万顷潇湘,九天星象,长江浪,吸入诗肠,都变做豪气三千丈。【混江龙】想着那丝纶阁上,常则是紫薇花对紫薇郎。步九重春色,拂两袖天香。万里云烟挥翰墨,一天星斗焕文章。翰林风月,京洛山川,洞庭烟雨,金谷莺花,怎能彀一轮皂盖飞头上。诗吟的神嚎鬼哭,文惊的地老天荒。(云)小官若无才学,怎居翰林之职?想当日夜对内殿,宠赐金莲,际遇非浅也。(唱)【油葫芦】想月满西楼夜未央,蒙君恩宿建章。不比长安三月荔枝香,翠鬟拥出芙蓉帐。又不是醉鞭误入平康巷,笙歌几处闻,净鞭三下响。没揣地半张鸾驾从天降,举首仿佛见君正。【天下乐】恰便似一朵红云捧玉皇,官里呵慌忙,回未央,则恐怕六宫中美人愁夜长。下珠帘处处凉,靸金莲步步响,月明下吹箫引凤凰。(云)来到这朝门外,当驾官通报者。(随驾官报云)宣的苏轼来了(驾云)着进来。(末见科)(驾云)苏轼,你职居近侍,何故托诗讽怨?本当处以重罪,张丞相再三申救,朕亦惜尔之才,赦尔死罪,谪黄州团练副使,本州安置。(末云)谢吾皇不死之恩。陛下,臣蒙知遇,欲竭愚忠。见王安石一心变乱成法,臣上万言书谏诤。今日反受谪贬,兀的不屈死忠臣义士呵。(唱)【那咤令】我立一身纪纲,守箪瓢陋巷。显一身气象,步金马玉堂。上一封谏章,入天罗地网。锦绣肠,江湖量,都分付水国江乡。【鹊踏枝】万言策上君王,一骑马度衡阳。索离了三岛蓬莱,直走遍九曲沧浪。学不的李太白逍遥在醉乡,参破了韩昌黎夕贬潮阳。(驾云)卿既遭御史台劾论,祖宗之法,朕不敢违。卿姑去,不久即诏还也。(末云)臣今辞了天颜,这一去摈斥海岛,葬江鱼之腹,再不能见陛下矣。(唱)【寄生草】臣则待居蛮貊,再谁想立庙堂。今日有曾参难免投梭诳,今日有周公难免流言讲,有仲尼难免狐裘谤。本是个长门献赋汉相如,怎做的东篱赏菊陶元亮。(驾云)卿虽远行,与在京何异?况四海之内,皆归一统。卿不必怨朕,亦国法之不得已也。(末云)陛下法令严明,臣岂敢怨。(唱)【幺篇】臣折么流儋耳,臣折么贬夜郎。一个因书贾谊长沙放,一个因诗杜甫江边葬,一个因文李白波心丧。臣觑屈原千载汨罗江,便是禹门三月桃花浪。(张丞相云)苏学士。今主上宽宥,谪官南行。你不必引证古人,多言反取罪责。(末云)丞想错矣。丈夫生世,忍垢何为?丞相,你听我说。(唱)【金盏儿】不荒唐,不颠狂,折末云阳枭首高竿上,也要将碧天风月两平章。拼着梦魂游故国,想像赴高堂。则今日伤心游海岛,携手上河梁。(末云)罢、罢,则今日拜辞了圣驾,别了丞相,只索长行也。(唱)【赚煞】则为不入虎狼群,躲离鲸鲵浪,直贬过淘淘大江,不信行人不断肠。赤紧的接天隅烟水茫茫,助凄凉衰草斜阳,休想我筑起高台望故乡。这里有当途虎狼,那里有拍天风浪。我要过水云乡,则是跳出是非场。(下)第二折(马正卿引童上,开)下官马正卿是也。黄州人氏。因王安石柄国,某在朝与他言论不合,致政来家,十分自在。近闻学士苏子瞻。上书发王安石之奸,反被言官论劾,贬他来黄州安置,有人传说将次来到。今日下着这等大雪,途路难行。我想忠臣烈士,多遭奸回之手,况苏学士大名,远近钦慕。我今领着家童,担着酒果,迎接苏学士。劝他饮一杯,稍敌寒威。这早晚敢待来也,只索等候咱。(末引童子上,云)下官苏轼,居翰苑数年,颇为遭际。奈王安石虐害百姓,蒙蔽朝廷。我上万言书谏主,反被奸党论劾。贬我湖南。行了数日,将到黄州。今日下着这等一天风雪,瘦蹇颠仆,小童寒战怎生奈何,想忠臣义士,好难处世也呵。(唱)【正宫】【端正好】道德五千言,礼乐三十卷。本待经纶就舜日尧天,只因两角蜗蛮战,贬得我日近长安远。【幺篇】瑶台昨夜蛟龙战,玉鳞甲飞满山川。冯夷饮罢琼林宴,醉把鲛绡剪。(云)好大雪也呵。(唱)【滚绣球】泼墨云垂四野,铸银河插半天。把人间番做了广寒宫殿,有一千顷玉界琼田。这其间骚客迁,朝士贬。五云乡杳然不见,止不过隔蓬莱弱水三千。不能彀风吹章表随龙去,可做了雪拥蓝关马不前,哽咽无言。(童云)老爹,下这等大雪,风又紧,兀的不冻杀我也。老爹连忙走动些。(末唱)【倘秀才】早是水杳山长路远,那更雪冻风寒云卷。(云)你道我行的慢呵,可知可知(唱)我可甚为爱青山懒赠鞭!呵冻手,从双肩。我只索向前。(童云)老爹,人都说你好才学,却怎生遭贬,到不知老爹与上古贤人君子,那几个相似!(末云)这小的虽小倒也省事。你既问我,你听我与你说。(唱)【滚绣球】我怕不文章似韩退之史,笔如司马迁。英俊如仲宣子建,豪迈如居易宗元。风骚如杜少陵,疏狂如李谪仙。高洁如谢安李愿。德行如闵子颜渊。为不学乘桴浮海鸱夷子,生扭做踏雪寻梅孟浩然。困煞英贤。(童云)风寒雪大,我身上衣裳单薄,冻杀我也。老爹,你就不冷么!(末唱)【叨叨令】寒森森朔风失留疏刺串,舞飘飘瑞雪踢良秃栾旋。骑着疋慢腾腾瘦蹇必丢不答践,冻的个立钦钦穉子滴羞笃速战。兀的不冻杀人也么哥,兀的不冻杀人也么哥。空教我瘦岩岩老夫迷留没乱倦。(童哭云)这等寒冷,看看走不动,几时到的黄州也。(末云)童子休烦恼咱,慢慢捱将去。(唱)【倘秀才】脱离了长安市廛,须捱到黄州地面,更狠似夕贬潮阳路八千。往常师往圣,友前贤,到如今怎展!(童云)老爹在翰林时,声名满天下,怎生一旦远贬南荒,好苦也。(末唱)【滚绣球】我也曾写珠玑一万联,判莺花三百篇,扫千军笔端鏖战,但行处天子三宣。结平生诗酒缘,掌中天风月权。不是将帝王埋怨,为甚把苏轼似贾谊南迁。如今一牧童子随驴后,可甚两行朱衣到马前。四野萧然。(马正卿云)苏大人,老夫等了多时也。(末相见科)(马云)老夫马正卿,闻知学士远来,在此久等。如此大雪,寒气逼人,请饮一杯,以敌寒威。(末云)念苏轼不才,朝廷斥逐,敢劳远迓,多感厚意者。(唱)【呆骨朵】见黄童白叟把香醪劝,怕不透彻了酒兴诗颠。(马云)老夫久闻大才,敢求佳作见教。(末云)大人饮酒则饮酒。再休言诗。(马云)诗酒乃吾生分内事。大人此行,与诗酒何干。(末唱)我须不是为酒忘家,见如今因诗受贬。酒债是寻常事,诗病是平生愿。我为甚远流身万里,因此上怕吟诗百篇。(马云)苏大人高才重望,正宜居朝佐主,以治太平。岂宜放逐!(末唱)【五煞】我情愿闲居村落攻经典,谁想闷向秦楼列管弦。枕碧水千寻,对青山一带,趁白云万顷,尽茅屋三间草舍蓬窗,苜蓿盘中,老瓦盆边,乐于贫贱,灯火对床眠。(马云)大人此行,天下共知亏枉,青天可鉴,不久还朝重用也。(末唱)【四煞】从教头上青天鉴,不愿腰间金印悬。受他冷冷清清,多多少少,避是是非非,万万千千。或向林皋声里,舴艋舟中,霍索溪边。一壶村酒,白眼望青天。(马云)往常时紫罗襕白象简,那等尊贵,今日葛巾野服,似觉快乐也呵。(末唱)【三煞】紫袍金带无心恋,两笠烟蓑有意穿。或向新妇矶头,鸥鹭乡中,儿女浦口,鹦鹉洲边。涨一竿春水,带一抹寒烟,掉一只渔舡。黑甜一枕睡,灯火对愁眠。(马云)学士大人携家远谪,朝中旧僚友,也要常常寄音回去。(末,唱)【二煞】佳音不托云间犬,老计惟凭阳羡田。对橘绿橙黄,山高月小,听南枝惊鹊,衰柳鸣蝉。不愁远害,不陷危机,不纳高轩。那里人离乡贱甚日是归年!(马云)大人今远处炎方,朝廷公道何在!后世史官,必有纪录。(末唱)【煞尾】从教臣子一身贬,留得高名万古传。但使歌低酒浅。卧雨眠烟,席地幕天,一任长安路儿远。(下)第三折(马正卿上,开)老夫马正卿是也。自从子瞻学士贬来黄州,又早许久,我常常差人问候。他虽一时被谗,终无大害。况他受知朝廷,必有宣回之日。但本州杨太守度量狭隘,不能济人。又兼是王安石门客,也无周给。我且看如何,再作处置。(下)(王安石上,开)下官王安石是也,叵耐苏轼毁我,已令台官弹劾,贬谪黄州安置,我心还未得遂,如今黄州杨太守,旧是我举用的,不如写一书与他,教他不要周济他。穷乡下邑,举眼无亲,不死那去。我已差人去了,试看如何!(下)(净扮杨太守上,云)无钱只图名,回家没结果。我就不去挝,妻子肯饶我。某乃杨太守是也。自幼读了几句儿书,之乎者也,哄得一举及第。也是祖宗积废,又蒙王安石丞相抬举,直做到黄州太守之职,此恩未报。近日丞相有书来,说苏轼学士恃才欺慢,见今安置黄州,着我处置他。我想来。苏轼是一代文人,岂可轻易坏他!只是在此穷乡僻邑,薪水不给,又是严冬腊月,冻饿死了。等他来谒见,只是不理他便了。今日升衙无事。左右看着有人来报我知道。(末引老妻、幼子上,云)某苏轼是也。自来到黄州,举眼无亲,借得两间破房住着。衣不盖身,食不充口,无一个人来看顾。天那苏轼一身受苦,也不打紧,连累妻子如此受苦。我空有凌云志气,治世才猷,怎生施展也呵!(唱)【越调】【斗鹌鹑】湖海三年,家乡万里。志气如神,形容似鬼。瘴气才收,蛮烟又起。空叹息,人未归,望不见落叶长安,西风渭水。(云)自从离了京都,到得这里,经了多少凄凉也呵。(唱)【紫花儿序)见于些鸥行鹭聚,经了些鹤怨猿啼,盼了些凤舞龙飞。往常间胸藏星斗,气吐虹霓,依旧中原一布衣。挥剑长叹,只被金谷石崇,傲杀陋巷颜回。(云)我一会家想起来,在杭州作官时,行动前簇后拥,日逐游乐,甚是受用,到今日如一场大梦也。(唱)【小桃红】想西湖风月绕苏堤,尚觉王孙贵,银烛高烧照珠翠。如今百事成非,江山不管春憔悴。想金勒马嘶,玉楼人醉,依旧画桥西。(云)前日如此快乐,今日这般生受,想造物好无定也。(唱)【天净沙】住的是小窗茅屋疏篱,吃的是粗羹淡饭黄齑,穿的是破帽歪靴布衣,一身褴褛,便休题,卧重裀列鼎而食。(俫云)这早晚还没得早饭吃,兀的不饿杀我也。(末云)浑家,孩儿害饥哩,甑中还有米也没有!(旦云)从昨日没了米了。(末云)既没了米,我出去对付些钱米来。(旦云)你平生志气昂昂,不肯屈于人,来到这里,举眼无亲,你那里对付去,你说错了也。(末唱)【鬼三台】怕不待闲争气,赤紧的难存济。我则索折腰为米,更怕甚心急马行迟!你只是婆娘家见识。陶元亮见此不见彼,公孙弘救宽不救急。便做他志若元龙,赤紧的才过子美。【紫花儿序】本待昂昂而已,特地远远而来,怎教快快而回!世无君子,你家有贤妻,休提。拼着个拨尽寒炉一夜灰,但得些粝食粗衣,免得冬暖号寒,年稔啼饥。(云)我去再谒杨太守,求些用度去。(旦俫下)(末云)黄州杨太守,他也是读书人,我几遍去谒他,他只推故不放参,不知主何意思!我欲不去,出于无奈妻子忍不过饥寒,只索再求谒一番。行了多时,早到府衙门首。立着一个祗候,不免向前央一央。呀!祗侯哥哥,拜揖。(祗候云)是那里来的!(末云)大哥,你替我禀一声,说前翰林苏学士来见。(祗候进报云)禀老爹,门外有苏翰林拜见。(净云)请进,请进。(做见科)(末云)杨大人拜揖。念苏轼不才,远谪此郡,穷途无倚,大人何不青目一二?(净云)我道是谁?原来是安置副使苏轼。你毁谤朝廷,免死足矣,如何又来干谒公衙?我一廉如水,有甚么与你?把门人也不察好歹来报,妨我公事。左右,打这厮二十板。(左右上打祗侯了)(祗候赶末下)(净下)(末云)是我的不是了也。(唱)【金蕉叶】恨唾手功名未遂,被衮衮儿曹见欺。似这等十谒朱门九闭,又不是一鹗西风万里。(祗候云)为你打了我一顿,你还缠甚么?快走快走。(末唱)【圣药王】你教我快疾回,莫疑迟,可甚踏花归去马如飞。没道理,不做美。我满舡空载月明归,犹自说兵机。(云)哥哥,再与我说一声。(祗候云)你好不晓事,为你打了我,又敢禀哩?你快走、走、走!走的迟,我一顿好打。(末唱)【鬼三台】他把贤门闭,英雄弃,莫那孟尝君是你?畅好人面逐高低。今日羞归去。呵,思量可知,可知那经天纬地孔仲尼,遇着轻贤重色柳盗跖。不争富贵骄人,小人喻利。(云)这公人道把门闭了,我想这一场好羞也。家中妻子,却怎了也?(唱)【紫花儿序】仰望死圣人贤思相,量起怪友狂朋,凄凉杀稚子山妻。胸中有物,肚里无食,堪悲,虎病山前被犬欺。我觑杨太守这厮,好管仲之器,觑我为粪土之墙,你却是疥癣之疾。(云)罢、罢,我这等人,岂是终身穷困,有一日天子宽恩,必然再召用也。(唱)【绵搭絮】凭着我文如游夏,有一日君胜唐尧,宣的我依旧抽毫侍禁闱。似禹门平地一声雷,把蛰龙重振起。(云)我若再得还朝呵。(唱)【幺篇】对盘龙飞风椅,赋裁冰剪雾诗。虎遁狼驰,鱼跃鸢飞。那一日强如今日。沛作云霓,宴罢瑶池,出入向宫闱,拜舞向丹墀,那其间强似你。【尾声】无端四海苍生辈,都不识男儿未济。我止望周人之急紧如金,君子之交淡如水。(下)楔子(驾上,云)自从将学土苏轼安置黄州,不觉又过数年。当初误听李定等论劾,是朕一时没主张。如今在朝官员没一个如他的学问。似此高才之士,岂可终身斥朕逐,已令使臣领敕,宣召他回京,这一来必重用也。(下)(末上,云)下官苏轼,自从遭贬到这里,不知受了多多少少苦楚,时时亏马正卿周济。谁想主上垂念旧臣,来宣唤回朝。行李收拾已定,刻日起身。左右,门首看着有甚么人来?(左右云)理会得。(马正卿、杨太守领村人妓乐上,云)老夫马正卿是也。闻得朝廷再宣苏学士回朝,正要送他一送。不想杨太守来邀,说数年不曾看顾,不好相见,今同我送一送。行了一会,不觉早到苏学士寓舍。左右通报咱(左右云)报的老爹得知,有马正卿、杨太守来了。(末云)道有请。(相见科)(马云)闻知大人朝京,老夫同太守大人,持具一酌奉饯。(末云)不敢不敢。(净云)下官才力短浅,数年以来,多有欠恭之罪。又奉台阁风旨,因此相见远阔。大人海涵恕罪恕罪。(做递酒科)(末云)苏轼今日得再入朝,如死而复生。太守大人怎想有今日也呵!(唱)【赏花时】再宣入瑞霭飘飘鳷鹊楼,却离了芳草凄凄鹦鹉洲。我去咱依旧乘肥马衣轻裘,休罪波文章太守,我早则不风雪贬黄州(众并下)第四折(驾上,云)前日使人宣唤学士苏轼,许久不见到。今日退朝,在便殿闲坐。当驾官,朝门外看者,苏轼敢待来也。(天使上,云)某天朝使臣是也。蒙圣人命,差往黄州,宣取苏轼学士回朝。到得那里,闻知苏学士多亏马正卿看顾,是他恩人,只是被杨太守窘辱,他是仇人。我今一并带来,在朝外等宣,理当复旨。(做见科,云)陛下。臣宣苏轼到来。(驾云)教他过来。(正末披秉上,云)下官苏轼,自被谗谮。远贬遐荒,谁想得复见天日。我想升沉荣辱,好无定呵。(唱)【双调】【新水令】一身流落楚江滨,少年心等闲灰尽。爱君非爱己,忧道不忧贫。富贵浮云,真堪笑又堪恨。【驻马听】造化通神,镜里功名梦驻身。无常忽近,一分流水二分尘。名流蜗角几时分,尘随马足何年尽。白发鬓边新,如其用我从先进。(云)来到朝外,只索进见驾则。(拜科)(驾云)卿离朕数年,远居南服,颇觉辛苦,可也想朕来不会!你试说一遍则。(末云)陛下听臣细拆苦楚。(唱)【落梅花】陛下既从头问,微臣怎敢隐?这数年间一言难尽。臣也会望烟波渺然思至尊,恨天涯有家难奔。(驾云)卿在黄州,有甚亲识。用度如何!卿细说来。(末唱)【水仙子】臣也曾远无亲戚近无邻,臣也曾釜有蛛丝甑有尘。臣则为归家懒睹妻儿问,到如今布袍上有泪痕。(驾云)闻知卿几遍被州官窘辱,卿是达者,如何苦苦干求于人。(末云)陛下臣非得已,实出于无奈也。(唱)臣放着急煎妻骂儿嗔,便做到达人知命,君子务本,也则索十谒朱门。(驾云)卿才思渊源,诗作高古。前人诗穷而后工,卿诗作必胜于前。试赋一二篇朕听。(末云)臣不敢承旨也。(唱)【甜水令】折末乐府离骚,长篇短韵,陛下待重与细论文,免陛下丁宁。非臣不逊,其实难效殷勤。(驾云)卿不肯对朕赋诗,卿在黄州,岂无吟咏!(末唱)【折桂令】怕不待闲吟些白雪阳春,本是个咏月嘲风,翻做了罔上欺君。(驾云)朕当初一时之误,卿对此莺花景物,正好陶情写兴也。(末唱)陛下教吟彻莺花,这番敢走遍干坤。(驾云)想当日卿夜对便殿,诏赐金莲,宫嫔簇拜,卿也曾赋〔满庭芳词〕。今日对朕再做一篇,有何不可。(末唱)见如今御史台威风凛凛,怎敢向翰林院文质彬彬,则一句吓杀微臣。则为这采女嫔妃,送了俺骚客诗人。(驾云)卿在黄州,谁是恩人?谁是仇人?卿说来朕听。(末云)臣在黄州,多亏致仕马正卿周给,实被杨太守窘辱。(驾云)如今他二人在于何处。(末云)已蒙天使将带入朝,见在朝外等宣。(驾云)宣过来。(杨马见驾拜舞科)(杨云)非臣辱苏轼,他是放臣逐客,口舌害物。臣遵国法,岂敢容他?(驾云)马正卿为国重贤,扶持公道,有恩于苏轼,封京兆府尹,走马到任者。(马谢恩了)(驾云)杨太守怀奸结党,妒贤戕善,削去官啊,本家为民者。(末云)杨太守虽与臣不合,如今世情皆如此。炎凉趋避,亦时势之自然,陛下察之。(唱)【川拨棹】这世里欠田文,都是些吃敲的石季伦。屋也似金银,山也似珠珍。有一千个为富不仁,傲贫人谄富人。(云)陛下,他见臣贫穷,所以不看顾。(唱)【七弟兄】清浊不分,仁义不存。只理会得自推尊,饥寒壮士无人问。似昌黎重作《送穷文》,鲁褒再作《钱神论》。【梅花酒】这厮每世不闻,倚主欺宾,仗富欺贫,倚势欺人。富而骄贫而谄,贫无义富无恩。富无恩,岂是人?岂是人?类飞禽。类飞禽,颇曾论。颇曾论,处人伦。处人伦,傲饥贫。傲饥贫,莫生嗔。莫生嗔,闭贤门。闭贤门,使牛人。【收江南】使牛人怎做孟尝君?似仲尼不遇叹麒麟。对清风明月两闲人,折末受窘,也强如骑马傍人门。(驾云)今日事定,苏轼仍复学士,翰林供职者。(末拜云)感谢圣恩。但臣旷久,不能供职,不愿为官也。(唱)【雁儿落】臣宁可闲居原宪贫,不受梦笔江淹闷。乐陶陶三杯元亮酒,黑娄娄一枕陈抟困。【得胜令】则愿做白发老参军,怎消得天子重儒臣。那里显骚客骚人俊,到不如农夫妇蠢。绕流水孤村,听罢渔樵论,闭草户柴门,做一个清闲自在人。题目王安石执拗行新法李御史举劾报私仇正名杨太守奸邪攻逐客苏子瞻风雪贬黄州
自笑园丁职事新,一春风雨为供申。笋如滕薛皆争长,瓜似朱陈已结亲。
明朝归故园,唯此同所适。回首寄团枝,无劳惠消息。"
"脱衣将换酒,对酌话何之。雨后秋萧索,天涯晚别离。
"珠佩元消暑,犀簪自辟尘。掩灯容燕宿,开镜待鸡晨。
"满空寒雨漫霏霏,去路云深锁翠微。牧竖远当烟草立,
第一折(王安石上,开)助役青苗法令行,坐看足食更强兵。嗷嗷朝野多非己。独仗君王自圣明。下官姓王名安石,字介甫,金陵人氏。自幼讲明儒术,涉猎子史,叨举进士。蒙圣人抬举,官做到丞相之职。小官既蒙知遇,知无不言。言无不用。近见西北二边用兵,财用匮乏。我有一策,要行青苗助役于民间。在朝诸官,多言不便,独翰林学士苏轼,十分与我不合。昨日上疏,说我奸邪,蠹政害民。我欲报复,况主上素重其才,难以轻去。且本官志大言浮,离经畔道,见新法之行,往往行诺吟咏。我已着御史李定等,劾他赋诗讪谤,必致主上震怒,置之死地,亦何难哉。计谋已定,且试看如何。(驾上引一行人,云)勤政楼头夜末央,五更殿陛有轻霜。欲教四海隆仁化,侧席从容纳谏章。某宋帝是也。自我祖公公太祖皇帝,陈桥推戴,奄有四海,传太宗、真宗、仁宗、英宗,以至朕躬。幸喜天下治平,独西北二边未宁,几欲用兵,又恐财用匮乏,馈饷不继。昨日宰相王安石,志欲富国强兵,意与朕合。立青苗助役之法,十分有见。但百官多喜因循,以为不便。翰林学士苏轼,尤深诋毁。朕欲加罪,怜惜其才。近闻又生怨谤,妄斥朝廷,未知真伪。左右,唤御史台官来,朕问取则。(左右云)御史台官安在?圣上宣唤。(扮李定上,云)某御史李定是也。自出身以来,深蒙时相王荆公抬举,见任御史之职。近因新法未行,翰林学士苏轼与荆公言论不合,令某劾其平日所为诗章有干政化者,具为一疏,劾其谤讪,本已写定了。如今圣上又来宣唤,须索走一遭去。(做到科)(拜跪云)陛下宣小臣何用?(驾云)近闻学士苏轼,托诗毁谤,言官何不论劾?(李云)臣已具本,正欲投进。(递本科)(驾云)你说一遍朕听。(李跪云)御史李定等言:今有翰林学士苏轼,章句腐儒,骤登清要。志大言浮,离经畔道。论新法而短毁时相,托吟咏而谤讪朝廷。实有无君之罪,难逭欺上之诛。且如《题古桧》云:"根到九泉无屈处,世间惟有蛰龙知。"陛下飞龙在天,轼以为不知己,而求地下之蛰龙,非不臣而何?陛下发钱本以业贫民,轼则曰:"赢得儿童语音好,一年强半在城中。"陛下明法以课群吏,轼则曰:"读书万卷不读律,致君尧舜终无术"。陛下兴水利,轼则曰:"造物若知明主意,应教斥卤变桑田。"陛下议盐铁。轼则曰:"岂是闻韶解忘味,迩来三月食无盐。"如此之类尚多,伏望圣明早加显戮,以息怨谤,伏候指挥。(驾怒云)苏轼小臣讪上,着廷尉司拿问。(内应)(下)(张丞相上,云)下官张方平是也。旧居丞相之职,告老家居。朝廷大事,常蒙主上垂访。近者学士苏轼,乃一代才子。止因与王安石言论不合,被其门客李定妄引诗篇,劾他谤讪。主上震怒,送廷尉治罪,要处之死地。我想来:人才难得,又使主上有杀近臣之名。只索救他一遭去。(下)(驾上,云)前日着廷尉司勘问苏轼,至今不见复旨。朕想来:本官清才重名,见重当世。其诸诗作,不过一时之兴,岂有深意,待问的如何,朕自有区处。(张丞相上,云)来到这朝门前,近巨通报咱。(左右报云)有张方平等宣。(驾云)宣来。(张进拜,云)臣有短谏,伏取圣裁。臣见得学士苏轼,忠信为国,不避时相。吟诗遣兴,岂在朝廷,况诗尚谲谏。言之者无罪,闻之者足戒。今言官李定,怀论己之私仇,结奸邪之党类,风闻妄奏,不协人心。伏望圣明,收回成命,复本官之职,遂好生之德,臣不敢专擅,惟圣鉴不错。(驾云)朕心正欲如此。近臣快宣的苏轼来者。(内应科)(正末上,云)小生姓苏名轼,字子瞻,四川眉州人也。少举进士,官授翰林学士承旨。极蒙主上眷顾,每召对便殿,或至深夜,尝彻御前金莲炬送归,恩渥无比。但时相王安石,误国害民,创立新法,四海怨望。而御史李定,不持生母仇氏服,下官尝恶其为人。下官前日具疏,论王安石之奸。不想李定党比王安石,劾奏下官赋诗毁谤朝廷。主上听信,将下于大理狱。要处以死。今日圣旨又来宣唤。不知为何?想俺初登仕版,何等志气,今日只如此也。(唱)【仙吕】【点绛唇】万顷潇湘,九天星象,长江浪,吸入诗肠,都变做豪气三千丈。【混江龙】想着那丝纶阁上,常则是紫薇花对紫薇郎。步九重春色,拂两袖天香。万里云烟挥翰墨,一天星斗焕文章。翰林风月,京洛山川,洞庭烟雨,金谷莺花,怎能彀一轮皂盖飞头上。诗吟的神嚎鬼哭,文惊的地老天荒。(云)小官若无才学,怎居翰林之职?想当日夜对内殿,宠赐金莲,际遇非浅也。(唱)【油葫芦】想月满西楼夜未央,蒙君恩宿建章。不比长安三月荔枝香,翠鬟拥出芙蓉帐。又不是醉鞭误入平康巷,笙歌几处闻,净鞭三下响。没揣地半张鸾驾从天降,举首仿佛见君正。【天下乐】恰便似一朵红云捧玉皇,官里呵慌忙,回未央,则恐怕六宫中美人愁夜长。下珠帘处处凉,靸金莲步步响,月明下吹箫引凤凰。(云)来到这朝门外,当驾官通报者。(随驾官报云)宣的苏轼来了(驾云)着进来。(末见科)(驾云)苏轼,你职居近侍,何故托诗讽怨?本当处以重罪,张丞相再三申救,朕亦惜尔之才,赦尔死罪,谪黄州团练副使,本州安置。(末云)谢吾皇不死之恩。陛下,臣蒙知遇,欲竭愚忠。见王安石一心变乱成法,臣上万言书谏诤。今日反受谪贬,兀的不屈死忠臣义士呵。(唱)【那咤令】我立一身纪纲,守箪瓢陋巷。显一身气象,步金马玉堂。上一封谏章,入天罗地网。锦绣肠,江湖量,都分付水国江乡。【鹊踏枝】万言策上君王,一骑马度衡阳。索离了三岛蓬莱,直走遍九曲沧浪。学不的李太白逍遥在醉乡,参破了韩昌黎夕贬潮阳。(驾云)卿既遭御史台劾论,祖宗之法,朕不敢违。卿姑去,不久即诏还也。(末云)臣今辞了天颜,这一去摈斥海岛,葬江鱼之腹,再不能见陛下矣。(唱)【寄生草】臣则待居蛮貊,再谁想立庙堂。今日有曾参难免投梭诳,今日有周公难免流言讲,有仲尼难免狐裘谤。本是个长门献赋汉相如,怎做的东篱赏菊陶元亮。(驾云)卿虽远行,与在京何异?况四海之内,皆归一统。卿不必怨朕,亦国法之不得已也。(末云)陛下法令严明,臣岂敢怨。(唱)【幺篇】臣折么流儋耳,臣折么贬夜郎。一个因书贾谊长沙放,一个因诗杜甫江边葬,一个因文李白波心丧。臣觑屈原千载汨罗江,便是禹门三月桃花浪。(张丞相云)苏学士。今主上宽宥,谪官南行。你不必引证古人,多言反取罪责。(末云)丞想错矣。丈夫生世,忍垢何为?丞相,你听我说。(唱)【金盏儿】不荒唐,不颠狂,折末云阳枭首高竿上,也要将碧天风月两平章。拼着梦魂游故国,想像赴高堂。则今日伤心游海岛,携手上河梁。(末云)罢、罢,则今日拜辞了圣驾,别了丞相,只索长行也。(唱)【赚煞】则为不入虎狼群,躲离鲸鲵浪,直贬过淘淘大江,不信行人不断肠。赤紧的接天隅烟水茫茫,助凄凉衰草斜阳,休想我筑起高台望故乡。这里有当途虎狼,那里有拍天风浪。我要过水云乡,则是跳出是非场。(下)第二折(马正卿引童上,开)下官马正卿是也。黄州人氏。因王安石柄国,某在朝与他言论不合,致政来家,十分自在。近闻学士苏子瞻。上书发王安石之奸,反被言官论劾,贬他来黄州安置,有人传说将次来到。今日下着这等大雪,途路难行。我想忠臣烈士,多遭奸回之手,况苏学士大名,远近钦慕。我今领着家童,担着酒果,迎接苏学士。劝他饮一杯,稍敌寒威。这早晚敢待来也,只索等候咱。(末引童子上,云)下官苏轼,居翰苑数年,颇为遭际。奈王安石虐害百姓,蒙蔽朝廷。我上万言书谏主,反被奸党论劾。贬我湖南。行了数日,将到黄州。今日下着这等一天风雪,瘦蹇颠仆,小童寒战怎生奈何,想忠臣义士,好难处世也呵。(唱)【正宫】【端正好】道德五千言,礼乐三十卷。本待经纶就舜日尧天,只因两角蜗蛮战,贬得我日近长安远。【幺篇】瑶台昨夜蛟龙战,玉鳞甲飞满山川。冯夷饮罢琼林宴,醉把鲛绡剪。(云)好大雪也呵。(唱)【滚绣球】泼墨云垂四野,铸银河插半天。把人间番做了广寒宫殿,有一千顷玉界琼田。这其间骚客迁,朝士贬。五云乡杳然不见,止不过隔蓬莱弱水三千。不能彀风吹章表随龙去,可做了雪拥蓝关马不前,哽咽无言。(童云)老爹,下这等大雪,风又紧,兀的不冻杀我也。老爹连忙走动些。(末唱)【倘秀才】早是水杳山长路远,那更雪冻风寒云卷。(云)你道我行的慢呵,可知可知(唱)我可甚为爱青山懒赠鞭!呵冻手,从双肩。我只索向前。(童云)老爹,人都说你好才学,却怎生遭贬,到不知老爹与上古贤人君子,那几个相似!(末云)这小的虽小倒也省事。你既问我,你听我与你说。(唱)【滚绣球】我怕不文章似韩退之史,笔如司马迁。英俊如仲宣子建,豪迈如居易宗元。风骚如杜少陵,疏狂如李谪仙。高洁如谢安李愿。德行如闵子颜渊。为不学乘桴浮海鸱夷子,生扭做踏雪寻梅孟浩然。困煞英贤。(童云)风寒雪大,我身上衣裳单薄,冻杀我也。老爹,你就不冷么!(末唱)【叨叨令】寒森森朔风失留疏刺串,舞飘飘瑞雪踢良秃栾旋。骑着疋慢腾腾瘦蹇必丢不答践,冻的个立钦钦穉子滴羞笃速战。兀的不冻杀人也么哥,兀的不冻杀人也么哥。空教我瘦岩岩老夫迷留没乱倦。(童哭云)这等寒冷,看看走不动,几时到的黄州也。(末云)童子休烦恼咱,慢慢捱将去。(唱)【倘秀才】脱离了长安市廛,须捱到黄州地面,更狠似夕贬潮阳路八千。往常师往圣,友前贤,到如今怎展!(童云)老爹在翰林时,声名满天下,怎生一旦远贬南荒,好苦也。(末唱)【滚绣球】我也曾写珠玑一万联,判莺花三百篇,扫千军笔端鏖战,但行处天子三宣。结平生诗酒缘,掌中天风月权。不是将帝王埋怨,为甚把苏轼似贾谊南迁。如今一牧童子随驴后,可甚两行朱衣到马前。四野萧然。(马正卿云)苏大人,老夫等了多时也。(末相见科)(马云)老夫马正卿,闻知学士远来,在此久等。如此大雪,寒气逼人,请饮一杯,以敌寒威。(末云)念苏轼不才,朝廷斥逐,敢劳远迓,多感厚意者。(唱)【呆骨朵】见黄童白叟把香醪劝,怕不透彻了酒兴诗颠。(马云)老夫久闻大才,敢求佳作见教。(末云)大人饮酒则饮酒。再休言诗。(马云)诗酒乃吾生分内事。大人此行,与诗酒何干。(末唱)我须不是为酒忘家,见如今因诗受贬。酒债是寻常事,诗病是平生愿。我为甚远流身万里,因此上怕吟诗百篇。(马云)苏大人高才重望,正宜居朝佐主,以治太平。岂宜放逐!(末唱)【五煞】我情愿闲居村落攻经典,谁想闷向秦楼列管弦。枕碧水千寻,对青山一带,趁白云万顷,尽茅屋三间草舍蓬窗,苜蓿盘中,老瓦盆边,乐于贫贱,灯火对床眠。(马云)大人此行,天下共知亏枉,青天可鉴,不久还朝重用也。(末唱)【四煞】从教头上青天鉴,不愿腰间金印悬。受他冷冷清清,多多少少,避是是非非,万万千千。或向林皋声里,舴艋舟中,霍索溪边。一壶村酒,白眼望青天。(马云)往常时紫罗襕白象简,那等尊贵,今日葛巾野服,似觉快乐也呵。(末唱)【三煞】紫袍金带无心恋,两笠烟蓑有意穿。或向新妇矶头,鸥鹭乡中,儿女浦口,鹦鹉洲边。涨一竿春水,带一抹寒烟,掉一只渔舡。黑甜一枕睡,灯火对愁眠。(马云)学士大人携家远谪,朝中旧僚友,也要常常寄音回去。(末,唱)【二煞】佳音不托云间犬,老计惟凭阳羡田。对橘绿橙黄,山高月小,听南枝惊鹊,衰柳鸣蝉。不愁远害,不陷危机,不纳高轩。那里人离乡贱甚日是归年!(马云)大人今远处炎方,朝廷公道何在!后世史官,必有纪录。(末唱)【煞尾】从教臣子一身贬,留得高名万古传。但使歌低酒浅。卧雨眠烟,席地幕天,一任长安路儿远。(下)第三折(马正卿上,开)老夫马正卿是也。自从子瞻学士贬来黄州,又早许久,我常常差人问候。他虽一时被谗,终无大害。况他受知朝廷,必有宣回之日。但本州杨太守度量狭隘,不能济人。又兼是王安石门客,也无周给。我且看如何,再作处置。(下)(王安石上,开)下官王安石是也,叵耐苏轼毁我,已令台官弹劾,贬谪黄州安置,我心还未得遂,如今黄州杨太守,旧是我举用的,不如写一书与他,教他不要周济他。穷乡下邑,举眼无亲,不死那去。我已差人去了,试看如何!(下)(净扮杨太守上,云)无钱只图名,回家没结果。我就不去挝,妻子肯饶我。某乃杨太守是也。自幼读了几句儿书,之乎者也,哄得一举及第。也是祖宗积废,又蒙王安石丞相抬举,直做到黄州太守之职,此恩未报。近日丞相有书来,说苏轼学士恃才欺慢,见今安置黄州,着我处置他。我想来。苏轼是一代文人,岂可轻易坏他!只是在此穷乡僻邑,薪水不给,又是严冬腊月,冻饿死了。等他来谒见,只是不理他便了。今日升衙无事。左右看着有人来报我知道。(末引老妻、幼子上,云)某苏轼是也。自来到黄州,举眼无亲,借得两间破房住着。衣不盖身,食不充口,无一个人来看顾。天那苏轼一身受苦,也不打紧,连累妻子如此受苦。我空有凌云志气,治世才猷,怎生施展也呵!(唱)【越调】【斗鹌鹑】湖海三年,家乡万里。志气如神,形容似鬼。瘴气才收,蛮烟又起。空叹息,人未归,望不见落叶长安,西风渭水。(云)自从离了京都,到得这里,经了多少凄凉也呵。(唱)【紫花儿序)见于些鸥行鹭聚,经了些鹤怨猿啼,盼了些凤舞龙飞。往常间胸藏星斗,气吐虹霓,依旧中原一布衣。挥剑长叹,只被金谷石崇,傲杀陋巷颜回。(云)我一会家想起来,在杭州作官时,行动前簇后拥,日逐游乐,甚是受用,到今日如一场大梦也。(唱)【小桃红】想西湖风月绕苏堤,尚觉王孙贵,银烛高烧照珠翠。如今百事成非,江山不管春憔悴。想金勒马嘶,玉楼人醉,依旧画桥西。(云)前日如此快乐,今日这般生受,想造物好无定也。(唱)【天净沙】住的是小窗茅屋疏篱,吃的是粗羹淡饭黄齑,穿的是破帽歪靴布衣,一身褴褛,便休题,卧重裀列鼎而食。(俫云)这早晚还没得早饭吃,兀的不饿杀我也。(末云)浑家,孩儿害饥哩,甑中还有米也没有!(旦云)从昨日没了米了。(末云)既没了米,我出去对付些钱米来。(旦云)你平生志气昂昂,不肯屈于人,来到这里,举眼无亲,你那里对付去,你说错了也。(末唱)【鬼三台】怕不待闲争气,赤紧的难存济。我则索折腰为米,更怕甚心急马行迟!你只是婆娘家见识。陶元亮见此不见彼,公孙弘救宽不救急。便做他志若元龙,赤紧的才过子美。【紫花儿序】本待昂昂而已,特地远远而来,怎教快快而回!世无君子,你家有贤妻,休提。拼着个拨尽寒炉一夜灰,但得些粝食粗衣,免得冬暖号寒,年稔啼饥。(云)我去再谒杨太守,求些用度去。(旦俫下)(末云)黄州杨太守,他也是读书人,我几遍去谒他,他只推故不放参,不知主何意思!我欲不去,出于无奈妻子忍不过饥寒,只索再求谒一番。行了多时,早到府衙门首。立着一个祗候,不免向前央一央。呀!祗侯哥哥,拜揖。(祗候云)是那里来的!(末云)大哥,你替我禀一声,说前翰林苏学士来见。(祗候进报云)禀老爹,门外有苏翰林拜见。(净云)请进,请进。(做见科)(末云)杨大人拜揖。念苏轼不才,远谪此郡,穷途无倚,大人何不青目一二?(净云)我道是谁?原来是安置副使苏轼。你毁谤朝廷,免死足矣,如何又来干谒公衙?我一廉如水,有甚么与你?把门人也不察好歹来报,妨我公事。左右,打这厮二十板。(左右上打祗侯了)(祗候赶末下)(净下)(末云)是我的不是了也。(唱)【金蕉叶】恨唾手功名未遂,被衮衮儿曹见欺。似这等十谒朱门九闭,又不是一鹗西风万里。(祗候云)为你打了我一顿,你还缠甚么?快走快走。(末唱)【圣药王】你教我快疾回,莫疑迟,可甚踏花归去马如飞。没道理,不做美。我满舡空载月明归,犹自说兵机。(云)哥哥,再与我说一声。(祗候云)你好不晓事,为你打了我,又敢禀哩?你快走、走、走!走的迟,我一顿好打。(末唱)【鬼三台】他把贤门闭,英雄弃,莫那孟尝君是你?畅好人面逐高低。今日羞归去。呵,思量可知,可知那经天纬地孔仲尼,遇着轻贤重色柳盗跖。不争富贵骄人,小人喻利。(云)这公人道把门闭了,我想这一场好羞也。家中妻子,却怎了也?(唱)【紫花儿序】仰望死圣人贤思相,量起怪友狂朋,凄凉杀稚子山妻。胸中有物,肚里无食,堪悲,虎病山前被犬欺。我觑杨太守这厮,好管仲之器,觑我为粪土之墙,你却是疥癣之疾。(云)罢、罢,我这等人,岂是终身穷困,有一日天子宽恩,必然再召用也。(唱)【绵搭絮】凭着我文如游夏,有一日君胜唐尧,宣的我依旧抽毫侍禁闱。似禹门平地一声雷,把蛰龙重振起。(云)我若再得还朝呵。(唱)【幺篇】对盘龙飞风椅,赋裁冰剪雾诗。虎遁狼驰,鱼跃鸢飞。那一日强如今日。沛作云霓,宴罢瑶池,出入向宫闱,拜舞向丹墀,那其间强似你。【尾声】无端四海苍生辈,都不识男儿未济。我止望周人之急紧如金,君子之交淡如水。(下)楔子(驾上,云)自从将学土苏轼安置黄州,不觉又过数年。当初误听李定等论劾,是朕一时没主张。如今在朝官员没一个如他的学问。似此高才之士,岂可终身斥朕逐,已令使臣领敕,宣召他回京,这一来必重用也。(下)(末上,云)下官苏轼,自从遭贬到这里,不知受了多多少少苦楚,时时亏马正卿周济。谁想主上垂念旧臣,来宣唤回朝。行李收拾已定,刻日起身。左右,门首看着有甚么人来?(左右云)理会得。(马正卿、杨太守领村人妓乐上,云)老夫马正卿是也。闻得朝廷再宣苏学士回朝,正要送他一送。不想杨太守来邀,说数年不曾看顾,不好相见,今同我送一送。行了一会,不觉早到苏学士寓舍。左右通报咱(左右云)报的老爹得知,有马正卿、杨太守来了。(末云)道有请。(相见科)(马云)闻知大人朝京,老夫同太守大人,持具一酌奉饯。(末云)不敢不敢。(净云)下官才力短浅,数年以来,多有欠恭之罪。又奉台阁风旨,因此相见远阔。大人海涵恕罪恕罪。(做递酒科)(末云)苏轼今日得再入朝,如死而复生。太守大人怎想有今日也呵!(唱)【赏花时】再宣入瑞霭飘飘鳷鹊楼,却离了芳草凄凄鹦鹉洲。我去咱依旧乘肥马衣轻裘,休罪波文章太守,我早则不风雪贬黄州(众并下)第四折(驾上,云)前日使人宣唤学士苏轼,许久不见到。今日退朝,在便殿闲坐。当驾官,朝门外看者,苏轼敢待来也。(天使上,云)某天朝使臣是也。蒙圣人命,差往黄州,宣取苏轼学士回朝。到得那里,闻知苏学士多亏马正卿看顾,是他恩人,只是被杨太守窘辱,他是仇人。我今一并带来,在朝外等宣,理当复旨。(做见科,云)陛下。臣宣苏轼到来。(驾云)教他过来。(正末披秉上,云)下官苏轼,自被谗谮。远贬遐荒,谁想得复见天日。我想升沉荣辱,好无定呵。(唱)【双调】【新水令】一身流落楚江滨,少年心等闲灰尽。爱君非爱己,忧道不忧贫。富贵浮云,真堪笑又堪恨。【驻马听】造化通神,镜里功名梦驻身。无常忽近,一分流水二分尘。名流蜗角几时分,尘随马足何年尽。白发鬓边新,如其用我从先进。(云)来到朝外,只索进见驾则。(拜科)(驾云)卿离朕数年,远居南服,颇觉辛苦,可也想朕来不会!你试说一遍则。(末云)陛下听臣细拆苦楚。(唱)【落梅花】陛下既从头问,微臣怎敢隐?这数年间一言难尽。臣也会望烟波渺然思至尊,恨天涯有家难奔。(驾云)卿在黄州,有甚亲识。用度如何!卿细说来。(末唱)【水仙子】臣也曾远无亲戚近无邻,臣也曾釜有蛛丝甑有尘。臣则为归家懒睹妻儿问,到如今布袍上有泪痕。(驾云)闻知卿几遍被州官窘辱,卿是达者,如何苦苦干求于人。(末云)陛下臣非得已,实出于无奈也。(唱)臣放着急煎妻骂儿嗔,便做到达人知命,君子务本,也则索十谒朱门。(驾云)卿才思渊源,诗作高古。前人诗穷而后工,卿诗作必胜于前。试赋一二篇朕听。(末云)臣不敢承旨也。(唱)【甜水令】折末乐府离骚,长篇短韵,陛下待重与细论文,免陛下丁宁。非臣不逊,其实难效殷勤。(驾云)卿不肯对朕赋诗,卿在黄州,岂无吟咏!(末唱)【折桂令】怕不待闲吟些白雪阳春,本是个咏月嘲风,翻做了罔上欺君。(驾云)朕当初一时之误,卿对此莺花景物,正好陶情写兴也。(末唱)陛下教吟彻莺花,这番敢走遍干坤。(驾云)想当日卿夜对便殿,诏赐金莲,宫嫔簇拜,卿也曾赋〔满庭芳词〕。今日对朕再做一篇,有何不可。(末唱)见如今御史台威风凛凛,怎敢向翰林院文质彬彬,则一句吓杀微臣。则为这采女嫔妃,送了俺骚客诗人。(驾云)卿在黄州,谁是恩人?谁是仇人?卿说来朕听。(末云)臣在黄州,多亏致仕马正卿周给,实被杨太守窘辱。(驾云)如今他二人在于何处。(末云)已蒙天使将带入朝,见在朝外等宣。(驾云)宣过来。(杨马见驾拜舞科)(杨云)非臣辱苏轼,他是放臣逐客,口舌害物。臣遵国法,岂敢容他?(驾云)马正卿为国重贤,扶持公道,有恩于苏轼,封京兆府尹,走马到任者。(马谢恩了)(驾云)杨太守怀奸结党,妒贤戕善,削去官啊,本家为民者。(末云)杨太守虽与臣不合,如今世情皆如此。炎凉趋避,亦时势之自然,陛下察之。(唱)【川拨棹】这世里欠田文,都是些吃敲的石季伦。屋也似金银,山也似珠珍。有一千个为富不仁,傲贫人谄富人。(云)陛下,他见臣贫穷,所以不看顾。(唱)【七弟兄】清浊不分,仁义不存。只理会得自推尊,饥寒壮士无人问。似昌黎重作《送穷文》,鲁褒再作《钱神论》。【梅花酒】这厮每世不闻,倚主欺宾,仗富欺贫,倚势欺人。富而骄贫而谄,贫无义富无恩。富无恩,岂是人?岂是人?类飞禽。类飞禽,颇曾论。颇曾论,处人伦。处人伦,傲饥贫。傲饥贫,莫生嗔。莫生嗔,闭贤门。闭贤门,使牛人。【收江南】使牛人怎做孟尝君?似仲尼不遇叹麒麟。对清风明月两闲人,折末受窘,也强如骑马傍人门。(驾云)今日事定,苏轼仍复学士,翰林供职者。(末拜云)感谢圣恩。但臣旷久,不能供职,不愿为官也。(唱)【雁儿落】臣宁可闲居原宪贫,不受梦笔江淹闷。乐陶陶三杯元亮酒,黑娄娄一枕陈抟困。【得胜令】则愿做白发老参军,怎消得天子重儒臣。那里显骚客骚人俊,到不如农夫妇蠢。绕流水孤村,听罢渔樵论,闭草户柴门,做一个清闲自在人。题目王安石执拗行新法李御史举劾报私仇正名杨太守奸邪攻逐客苏子瞻风雪贬黄州
奉命筹军国,非关玩物华。新凉犹未至,馀暑正方赊。鸣骑依残渡,行旌带晚霞。无劳呵殿急,恐警野人家。
休论爱合暌离,微官紧缚,期会良苦。封侯万里,金堆北斗,不如归去。欢娱渐入佳趣,算画在、屏帏邃处。仗小词、说与相思,伊还会否。"
莫怪闻时倍惆怅,稚圭蓬荜在山阴。"


贺新郎·别友拼音解释:

tang zu ben lai cheng da ye .qi fei yao song shi ping ren ..
wei jian wo shen tou yi bai .mang mang si hai ben wu jia .yi pian chou yun yang qiu bi .
zui hou jin chan zhong .huan yu yu yan yi .su zi ling bai nai .yuan jia qiao hong li .
yue leng jiang kong ye qi nong .gui xing fei xia guang ting feng .bu zhi he chu shen xian guo .he li shu sheng yan ai zhong .
di yi zhe .wang an shi shang .kai .zhu yi qing miao fa ling xing .zuo kan zu shi geng qiang bing .ao ao chao ye duo fei ji .du zhang jun wang zi sheng ming .xia guan xing wang ming an shi .zi jie fu .jin ling ren shi .zi you jiang ming ru shu .she lie zi shi .dao ju jin shi .meng sheng ren tai ju .guan zuo dao cheng xiang zhi zhi .xiao guan ji meng zhi yu .zhi wu bu yan .yan wu bu yong .jin jian xi bei er bian yong bing .cai yong kui fa .wo you yi ce .yao xing qing miao zhu yi yu min jian .zai chao zhu guan .duo yan bu bian .du han lin xue shi su shi .shi fen yu wo bu he .zuo ri shang shu .shuo wo jian xie .du zheng hai min .wo yu bao fu .kuang zhu shang su zhong qi cai .nan yi qing qu .qie ben guan zhi da yan fu .li jing pan dao .jian xin fa zhi xing .wang wang xing nuo yin yong .wo yi zhuo yu shi li ding deng .he ta fu shi shan bang .bi zhi zhu shang zhen nu .zhi zhi si di .yi he nan zai .ji mou yi ding .qie shi kan ru he ..jia shang yin yi xing ren .yun .qin zheng lou tou ye mo yang .wu geng dian bi you qing shuang .yu jiao si hai long ren hua .ce xi cong rong na jian zhang .mou song di shi ye .zi wo zu gong gong tai zu huang di .chen qiao tui dai .yan you si hai .chuan tai zong .zhen zong .ren zong .ying zong .yi zhi zhen gong .xing xi tian xia zhi ping .du xi bei er bian wei ning .ji yu yong bing .you kong cai yong kui fa .kui xiang bu ji .zuo ri zai xiang wang an shi .zhi yu fu guo qiang bing .yi yu zhen he .li qing miao zhu yi zhi fa .shi fen you jian .dan bai guan duo xi yin xun .yi wei bu bian .han lin xue shi su shi .you shen di hui .zhen yu jia zui .lian xi qi cai .jin wen you sheng yuan bang .wang chi chao ting .wei zhi zhen wei .zuo you .huan yu shi tai guan lai .zhen wen qu ze ..zuo you yun .yu shi tai guan an zai .sheng shang xuan huan ..ban li ding shang .yun .mou yu shi li ding shi ye .zi chu shen yi lai .shen meng shi xiang wang jing gong tai ju .jian ren yu shi zhi zhi .jin yin xin fa wei xing .han lin xue shi su shi yu jing gong yan lun bu he .ling mou he qi ping ri suo wei shi zhang you gan zheng hua zhe .ju wei yi shu .he qi bang shan .ben yi xie ding liao .ru jin sheng shang you lai xuan huan .xu suo zou yi zao qu ..zuo dao ke ..bai gui yun .bi xia xuan xiao chen he yong ..jia yun .jin wen xue shi su shi .tuo shi hui bang .yan guan he bu lun he ..li yun .chen yi ju ben .zheng yu tou jin ..di ben ke ..jia yun .ni shuo yi bian zhen ting ..li gui yun .yu shi li ding deng yan .jin you han lin xue shi su shi .zhang ju fu ru .zhou deng qing yao .zhi da yan fu .li jing pan dao .lun xin fa er duan hui shi xiang .tuo yin yong er bang shan chao ting .shi you wu jun zhi zui .nan huan qi shang zhi zhu .qie ru .ti gu hui .yun ..gen dao jiu quan wu qu chu .shi jian wei you zhe long zhi ..bi xia fei long zai tian .shi yi wei bu zhi ji .er qiu di xia zhi zhe long .fei bu chen er he .bi xia fa qian ben yi ye pin min .shi ze yue ..ying de er tong yu yin hao .yi nian qiang ban zai cheng zhong ..bi xia ming fa yi ke qun li .shi ze yue ..du shu wan juan bu du lv .zhi jun yao shun zhong wu shu ..bi xia xing shui li .shi ze yue ..zao wu ruo zhi ming zhu yi .ying jiao chi lu bian sang tian ..bi xia yi yan tie .shi ze yue ..qi shi wen shao jie wang wei .er lai san yue shi wu yan ..ru ci zhi lei shang duo .fu wang sheng ming zao jia xian lu .yi xi yuan bang .fu hou zhi hui ..jia nu yun .su shi xiao chen shan shang .zhuo ting wei si na wen ..nei ying ..xia ..zhang cheng xiang shang .yun .xia guan zhang fang ping shi ye .jiu ju cheng xiang zhi zhi .gao lao jia ju .chao ting da shi .chang meng zhu shang chui fang .jin zhe xue shi su shi .nai yi dai cai zi .zhi yin yu wang an shi yan lun bu he .bei qi men ke li ding wang yin shi pian .he ta bang shan .zhu shang zhen nu .song ting wei zhi zui .yao chu zhi si di .wo xiang lai .ren cai nan de .you shi zhu shang you sha jin chen zhi ming .zhi suo jiu ta yi zao qu ..xia ..jia shang .yun .qian ri zhuo ting wei si kan wen su shi .zhi jin bu jian fu zhi .zhen xiang lai .ben guan qing cai zhong ming .jian zhong dang shi .qi zhu shi zuo .bu guo yi shi zhi xing .qi you shen yi .dai wen de ru he .zhen zi you qu chu ..zhang cheng xiang shang .yun .lai dao zhe chao men qian .jin ju tong bao zan ..zuo you bao yun .you zhang fang ping deng xuan ..jia yun .xuan lai ..zhang jin bai .yun .chen you duan jian .fu qu sheng cai .chen jian de xue shi su shi .zhong xin wei guo .bu bi shi xiang .yin shi qian xing .qi zai chao ting .kuang shi shang jue jian .yan zhi zhe wu zui .wen zhi zhe zu jie .jin yan guan li ding .huai lun ji zhi si chou .jie jian xie zhi dang lei .feng wen wang zou .bu xie ren xin .fu wang sheng ming .shou hui cheng ming .fu ben guan zhi zhi .sui hao sheng zhi de .chen bu gan zhuan shan .wei sheng jian bu cuo ..jia yun .zhen xin zheng yu ru ci .jin chen kuai xuan de su shi lai zhe ..nei ying ke ..zheng mo shang .yun .xiao sheng xing su ming shi .zi zi zhan .si chuan mei zhou ren ye .shao ju jin shi .guan shou han lin xue shi cheng zhi .ji meng zhu shang juan gu .mei zhao dui bian dian .huo zhi shen ye .chang che yu qian jin lian ju song gui .en wo wu bi .dan shi xiang wang an shi .wu guo hai min .chuang li xin fa .si hai yuan wang .er yu shi li ding .bu chi sheng mu chou shi fu .xia guan chang e qi wei ren .xia guan qian ri ju shu .lun wang an shi zhi jian .bu xiang li ding dang bi wang an shi .he zou xia guan fu shi hui bang chao ting .zhu shang ting xin .jiang xia yu da li yu .yao chu yi si .jin ri sheng zhi you lai xuan huan .bu zhi wei he .xiang an chu deng shi ban .he deng zhi qi .jin ri zhi ru ci ye ..chang ..xian lv ..dian jiang chun .wan qing xiao xiang .jiu tian xing xiang .chang jiang lang .xi ru shi chang .du bian zuo hao qi san qian zhang ..hun jiang long .xiang zhuo na si lun ge shang .chang ze shi zi wei hua dui zi wei lang .bu jiu zhong chun se .fu liang xiu tian xiang .wan li yun yan hui han mo .yi tian xing dou huan wen zhang .han lin feng yue .jing luo shan chuan .dong ting yan yu .jin gu ying hua .zen neng gou yi lun zao gai fei tou shang .shi yin de shen hao gui ku .wen jing de di lao tian huang ..yun .xiao guan ruo wu cai xue .zen ju han lin zhi zhi .xiang dang ri ye dui nei dian .chong ci jin lian .ji yu fei qian ye ..chang ..you hu lu .xiang yue man xi lou ye wei yang .meng jun en su jian zhang .bu bi chang an san yue li zhi xiang .cui huan yong chu fu rong zhang .you bu shi zui bian wu ru ping kang xiang .sheng ge ji chu wen .jing bian san xia xiang .mei chuai di ban zhang luan jia cong tian jiang .ju shou fang fo jian jun zheng ..tian xia le .qia bian si yi duo hong yun peng yu huang .guan li he huang mang .hui wei yang .ze kong pa liu gong zhong mei ren chou ye chang .xia zhu lian chu chu liang .sa jin lian bu bu xiang .yue ming xia chui xiao yin feng huang ..yun .lai dao zhe chao men wai .dang jia guan tong bao zhe ..sui jia guan bao yun .xuan de su shi lai liao .jia yun .zhuo jin lai ..mo jian ke ..jia yun .su shi .ni zhi ju jin shi .he gu tuo shi feng yuan .ben dang chu yi zhong zui .zhang cheng xiang zai san shen jiu .zhen yi xi er zhi cai .she er si zui .zhe huang zhou tuan lian fu shi .ben zhou an zhi ..mo yun .xie wu huang bu si zhi en .bi xia .chen meng zhi yu .yu jie yu zhong .jian wang an shi yi xin bian luan cheng fa .chen shang wan yan shu jian zheng .jin ri fan shou zhe bian .wu de bu qu si zhong chen yi shi he ..chang ..na zha ling .wo li yi shen ji gang .shou dan piao lou xiang .xian yi shen qi xiang .bu jin ma yu tang .shang yi feng jian zhang .ru tian luo di wang .jin xiu chang .jiang hu liang .du fen fu shui guo jiang xiang ..que ta zhi .wan yan ce shang jun wang .yi qi ma du heng yang .suo li liao san dao peng lai .zhi zou bian jiu qu cang lang .xue bu de li tai bai xiao yao zai zui xiang .can po liao han chang li xi bian chao yang ..jia yun .qing ji zao yu shi tai he lun .zu zong zhi fa .zhen bu gan wei .qing gu qu .bu jiu ji zhao huan ye ..mo yun .chen jin ci liao tian yan .zhe yi qu bin chi hai dao .zang jiang yu zhi fu .zai bu neng jian bi xia yi ..chang ..ji sheng cao .chen ze dai ju man mo .zai shui xiang li miao tang .jin ri you zeng can nan mian tou suo kuang .jin ri you zhou gong nan mian liu yan jiang .you zhong ni nan mian hu qiu bang .ben shi ge chang men xian fu han xiang ru .zen zuo de dong li shang ju tao yuan liang ..jia yun .qing sui yuan xing .yu zai jing he yi .kuang si hai zhi nei .jie gui yi tong .qing bu bi yuan zhen .yi guo fa zhi bu de yi ye ..mo yun .bi xia fa ling yan ming .chen qi gan yuan ..chang ..yao pian .chen zhe me liu dan er .chen zhe me bian ye lang .yi ge yin shu jia yi chang sha fang .yi ge yin shi du fu jiang bian zang .yi ge yin wen li bai bo xin sang .chen qu qu yuan qian zai mi luo jiang .bian shi yu men san yue tao hua lang ..zhang cheng xiang yun .su xue shi .jin zhu shang kuan you .zhe guan nan xing .ni bu bi yin zheng gu ren .duo yan fan qu zui ze ..mo yun .cheng xiang cuo yi .zhang fu sheng shi .ren gou he wei .cheng xiang .ni ting wo shuo ..chang ..jin zhan er .bu huang tang .bu dian kuang .zhe mo yun yang xiao shou gao gan shang .ye yao jiang bi tian feng yue liang ping zhang .pin zhuo meng hun you gu guo .xiang xiang fu gao tang .ze jin ri shang xin you hai dao .xie shou shang he liang ..mo yun .ba .ba .ze jin ri bai ci liao sheng jia .bie liao cheng xiang .zhi suo chang xing ye ..chang ..zhuan sha .ze wei bu ru hu lang qun .duo li jing ni lang .zhi bian guo tao tao da jiang .bu xin xing ren bu duan chang .chi jin de jie tian yu yan shui mang mang .zhu qi liang shuai cao xie yang .xiu xiang wo zhu qi gao tai wang gu xiang .zhe li you dang tu hu lang .na li you pai tian feng lang .wo yao guo shui yun xiang .ze shi tiao chu shi fei chang ..xia .di er zhe .ma zheng qing yin tong shang .kai .xia guan ma zheng qing shi ye .huang zhou ren shi .yin wang an shi bing guo .mou zai chao yu ta yan lun bu he .zhi zheng lai jia .shi fen zi zai .jin wen xue shi su zi zhan .shang shu fa wang an shi zhi jian .fan bei yan guan lun he .bian ta lai huang zhou an zhi .you ren chuan shuo jiang ci lai dao .jin ri xia zhuo zhe deng da xue .tu lu nan xing .wo xiang zhong chen lie shi .duo zao jian hui zhi shou .kuang su xue shi da ming .yuan jin qin mu .wo jin ling zhuo jia tong .dan zhuo jiu guo .ying jie su xue shi .quan ta yin yi bei .shao di han wei .zhe zao wan gan dai lai ye .zhi suo deng hou zan ..mo yin tong zi shang .yun .xia guan su shi .ju han yuan shu nian .po wei zao ji .nai wang an shi nue hai bai xing .meng bi chao ting .wo shang wan yan shu jian zhu .fan bei jian dang lun he .bian wo hu nan .xing liao shu ri .jiang dao huang zhou .jin ri xia zhuo zhe deng yi tian feng xue .shou jian dian pu .xiao tong han zhan zen sheng nai he .xiang zhong chen yi shi .hao nan chu shi ye he ..chang ..zheng gong ..duan zheng hao .dao de wu qian yan .li le san shi juan .ben dai jing lun jiu shun ri yao tian .zhi yin liang jiao wo man zhan .bian de wo ri jin chang an yuan ..yao pian .yao tai zuo ye jiao long zhan .yu lin jia fei man shan chuan .feng yi yin ba qiong lin yan .zui ba jiao xiao jian ..yun .hao da xue ye he ..chang ..gun xiu qiu .po mo yun chui si ye .zhu yin he cha ban tian .ba ren jian fan zuo liao guang han gong dian .you yi qian qing yu jie qiong tian .zhe qi jian sao ke qian .chao shi bian .wu yun xiang yao ran bu jian .zhi bu guo ge peng lai ruo shui san qian .bu neng gou feng chui zhang biao sui long qu .ke zuo liao xue yong lan guan ma bu qian .geng yan wu yan ..tong yun .lao die .xia zhe deng da xue .feng you jin .wu de bu dong sha wo ye .lao die lian mang zou dong xie ..mo chang ..tang xiu cai .zao shi shui yao shan chang lu yuan .na geng xue dong feng han yun juan ..yun .ni dao wo xing de man he .ke zhi ke zhi .chang .wo ke shen wei ai qing shan lan zeng bian .he dong shou .cong shuang jian .wo zhi suo xiang qian ..tong yun .lao die .ren du shuo ni hao cai xue .que zen sheng zao bian .dao bu zhi lao die yu shang gu xian ren jun zi .na ji ge xiang si ..mo yun .zhe xiao de sui xiao dao ye sheng shi .ni ji wen wo .ni ting wo yu ni shuo ..chang ..gun xiu qiu .wo pa bu wen zhang si han tui zhi shi .bi ru si ma qian .ying jun ru zhong xuan zi jian .hao mai ru ju yi zong yuan .feng sao ru du shao ling .shu kuang ru li zhe xian .gao jie ru xie an li yuan .de xing ru min zi yan yuan .wei bu xue cheng fu fu hai chi yi zi .sheng niu zuo ta xue xun mei meng hao ran .kun sha ying xian ..tong yun .feng han xue da .wo shen shang yi shang dan bao .dong sha wo ye .lao die .ni jiu bu leng me ..mo chang ..dao dao ling .han sen sen shuo feng shi liu shu ci chuan .wu piao piao rui xue ti liang tu luan xuan .qi zhuo ya man teng teng shou jian bi diu bu da jian .dong de ge li qin qin zhi zi di xiu du su zhan .wu de bu dong sha ren ye me ge .wu de bu dong sha ren ye me ge .kong jiao wo shou yan yan lao fu mi liu mei luan juan ..tong ku yun .zhe deng han leng .kan kan zou bu dong .ji shi dao de huang zhou ye ..mo yun .tong zi xiu fan nao zan .man man ai jiang qu ..chang ..tang xiu cai .tuo li liao chang an shi chan .xu ai dao huang zhou di mian .geng hen si xi bian chao yang lu ba qian .wang chang shi wang sheng .you qian xian .dao ru jin zen zhan ..tong yun .lao die zai han lin shi .sheng ming man tian xia .zen sheng yi dan yuan bian nan huang .hao ku ye ..mo chang ..gun xiu qiu .wo ye zeng xie zhu ji yi wan lian .pan ying hua san bai pian .sao qian jun bi duan ao zhan .dan xing chu tian zi san xuan .jie ping sheng shi jiu yuan .zhang zhong tian feng yue quan .bu shi jiang di wang mai yuan .wei shen ba su shi si jia yi nan qian .ru jin yi mu tong zi sui lv hou .ke shen liang xing zhu yi dao ma qian .si ye xiao ran ..ma zheng qing yun .su da ren .lao fu deng liao duo shi ye ..mo xiang jian ke ..ma yun .lao fu ma zheng qing .wen zhi xue shi yuan lai .zai ci jiu deng .ru ci da xue .han qi bi ren .qing yin yi bei .yi di han wei ..mo yun .nian su shi bu cai .chao ting chi zhu .gan lao yuan ya .duo gan hou yi zhe ..chang ..dai gu duo .jian huang tong bai sou ba xiang lao quan .pa bu tou che liao jiu xing shi dian ..ma yun .lao fu jiu wen da cai .gan qiu jia zuo jian jiao ..mo yun .da ren yin jiu ze yin jiu .zai xiu yan shi ..ma yun .shi jiu nai wu sheng fen nei shi .da ren ci xing .yu shi jiu he gan ..mo chang .wo xu bu shi wei jiu wang jia .jian ru jin yin shi shou bian .jiu zhai shi xun chang shi .shi bing shi ping sheng yuan .wo wei shen yuan liu shen wan li .yin ci shang pa yin shi bai pian ..ma yun .su da ren gao cai zhong wang .zheng yi ju chao zuo zhu .yi zhi tai ping .qi yi fang zhu ..mo chang ..wu sha .wo qing yuan xian ju cun luo gong jing dian .shui xiang men xiang qin lou lie guan xian .zhen bi shui qian xun .dui qing shan yi dai .chen bai yun wan qing .jin mao wu san jian cao she peng chuang .mu xu pan zhong .lao wa pen bian .le yu pin jian .deng huo dui chuang mian ..ma yun .da ren ci xing .tian xia gong zhi kui wang .qing tian ke jian .bu jiu huan chao zhong yong ye ..mo chang ..si sha .cong jiao tou shang qing tian jian .bu yuan yao jian jin yin xuan .shou ta leng leng qing qing .duo duo shao shao .bi shi shi fei fei .wan wan qian qian .huo xiang lin gao sheng li .ze meng zhou zhong .huo suo xi bian .yi hu cun jiu .bai yan wang qing tian ..ma yun .wang chang shi zi luo lan bai xiang jian .na deng zun gui .jin ri ge jin ye fu .si jue kuai le ye he ..mo chang ..san sha .zi pao jin dai wu xin lian .liang li yan suo you yi chuan .huo xiang xin fu ji tou .ou lu xiang zhong .er nv pu kou .ying wu zhou bian .zhang yi gan chun shui .dai yi mo han yan .diao yi zhi yu chuan .hei tian yi zhen shui .deng huo dui chou mian ..ma yun .xue shi da ren xie jia yuan zhe .chao zhong jiu liao you .ye yao chang chang ji yin hui qu ..mo .chang ..er sha .jia yin bu tuo yun jian quan .lao ji wei ping yang xian tian .dui ju lv cheng huang .shan gao yue xiao .ting nan zhi jing que .shuai liu ming chan .bu chou yuan hai .bu xian wei ji .bu na gao xuan .na li ren li xiang jian shen ri shi gui nian ..ma yun .da ren jin yuan chu yan fang .chao ting gong dao he zai .hou shi shi guan .bi you ji lu ..mo chang ..sha wei .cong jiao chen zi yi shen bian .liu de gao ming wan gu chuan .dan shi ge di jiu qian .wo yu mian yan .xi di mu tian .yi ren chang an lu er yuan ..xia .di san zhe .ma zheng qing shang .kai .lao fu ma zheng qing shi ye .zi cong zi zhan xue shi bian lai huang zhou .you zao xu jiu .wo chang chang cha ren wen hou .ta sui yi shi bei chan .zhong wu da hai .kuang ta shou zhi chao ting .bi you xuan hui zhi ri .dan ben zhou yang tai shou du liang xia ai .bu neng ji ren .you jian shi wang an shi men ke .ye wu zhou gei .wo qie kan ru he .zai zuo chu zhi ..xia ..wang an shi shang .kai .xia guan wang an shi shi ye .po nai su shi hui wo .yi ling tai guan dan he .bian zhe huang zhou an zhi .wo xin huan wei de sui .ru jin huang zhou yang tai shou .jiu shi wo ju yong de .bu ru xie yi shu yu ta .jiao ta bu yao zhou ji ta .qiong xiang xia yi .ju yan wu qin .bu si na qu .wo yi cha ren qu liao .shi kan ru he ..xia ..jing ban yang tai shou shang .yun .wu qian zhi tu ming .hui jia mei jie guo .wo jiu bu qu wo .qi zi ken rao wo .mou nai yang tai shou shi ye .zi you du liao ji ju er shu .zhi hu zhe ye .hong de yi ju ji di .ye shi zu zong ji fei .you meng wang an shi cheng xiang tai ju .zhi zuo dao huang zhou tai shou zhi zhi .ci en wei bao .jin ri cheng xiang you shu lai .shuo su shi xue shi shi cai qi man .jian jin an zhi huang zhou .zhuo wo chu zhi ta .wo xiang lai .su shi shi yi dai wen ren .qi ke qing yi huai ta .zhi shi zai ci qiong xiang pi yi .xin shui bu gei .you shi yan dong la yue .dong e si liao .deng ta lai ye jian .zhi shi bu li ta bian liao .jin ri sheng ya wu shi .zuo you kan zhuo you ren lai bao wo zhi dao ..mo yin lao qi .you zi shang .yun .mou su shi shi ye .zi lai dao huang zhou .ju yan wu qin .jie de liang jian po fang zhu zhuo .yi bu gai shen .shi bu chong kou .wu yi ge ren lai kan gu .tian na su shi yi shen shou ku .ye bu da jin .lian lei qi zi ru ci shou ku .wo kong you ling yun zhi qi .zhi shi cai you .zen sheng shi zhan ye he ..chang ..yue diao ..dou an chun .hu hai san nian .jia xiang wan li .zhi qi ru shen .xing rong si gui .zhang qi cai shou .man yan you qi .kong tan xi .ren wei gui .wang bu jian luo ye chang an .xi feng wei shui ..yun .zi cong li liao jing du .dao de zhe li .jing liao duo shao qi liang ye he ..chang ..zi hua er xu .jian yu xie ou xing lu ju .jing liao xie he yuan yuan ti .pan liao xie feng wu long fei .wang chang jian xiong cang xing dou .qi tu hong ni .yi jiu zhong yuan yi bu yi .hui jian chang tan .zhi bei jin gu shi chong .ao sha lou xiang yan hui ..yun .wo yi hui jia xiang qi lai .zai hang zhou zuo guan shi .xing dong qian cu hou yong .ri zhu you le .shen shi shou yong .dao jin ri ru yi chang da meng ye ..chang ..xiao tao hong .xiang xi hu feng yue rao su di .shang jue wang sun gui .yin zhu gao shao zhao zhu cui .ru jin bai shi cheng fei .jiang shan bu guan chun qiao cui .xiang jin le ma si .yu lou ren zui .yi jiu hua qiao xi ..yun .qian ri ru ci kuai le .jin ri zhe ban sheng shou .xiang zao wu hao wu ding ye ..chang ..tian jing sha .zhu de shi xiao chuang mao wu shu li .chi de shi cu geng dan fan huang ji .chuan de shi po mao wai xue bu yi .yi shen lan lv .bian xiu ti .wo zhong yin lie ding er shi ..lai yun .zhe zao wan huan mei de zao fan chi .wu de bu e sha wo ye ..mo yun .hun jia .hai er hai ji li .zeng zhong huan you mi ye mei you ..dan yun .cong zuo ri mei liao mi liao ..mo yun .ji mei liao mi .wo chu qu dui fu xie qian mi lai ..dan yun .ni ping sheng zhi qi ang ang .bu ken qu yu ren .lai dao zhe li .ju yan wu qin .ni na li dui fu qu .ni shuo cuo liao ye ..mo chang ..gui san tai .pa bu dai xian zheng qi .chi jin de nan cun ji .wo ze suo zhe yao wei mi .geng pa shen xin ji ma xing chi .ni zhi shi po niang jia jian shi .tao yuan liang jian ci bu jian bi .gong sun hong jiu kuan bu jiu ji .bian zuo ta zhi ruo yuan long .chi jin de cai guo zi mei ..zi hua er xu .ben dai ang ang er yi .te di yuan yuan er lai .zen jiao kuai kuai er hui .shi wu jun zi .ni jia you xian qi .xiu ti .pin zhuo ge bo jin han lu yi ye hui .dan de xie li shi cu yi .mian de dong nuan hao han .nian ren ti ji ..yun .wo qu zai ye yang tai shou .qiu xie yong du qu ..dan lai xia ..mo yun .huang zhou yang tai shou .ta ye shi du shu ren .wo ji bian qu ye ta .ta zhi tui gu bu fang can .bu zhi zhu he yi si .wo yu bu qu .chu yu wu nai qi zi ren bu guo ji han .zhi suo zai qiu ye yi fan .xing liao duo shi .zao dao fu ya men shou .li zhuo yi ge zhi hou .bu mian xiang qian yang yi yang .ya .zhi hou ge ge .bai yi ..zhi hou yun .shi na li lai de ..mo yun .da ge .ni ti wo bing yi sheng .shuo qian han lin su xue shi lai jian ..zhi hou jin bao yun .bing lao die .men wai you su han lin bai jian ..jing yun .qing jin .qing jin ..zuo jian ke ..mo yun .yang da ren bai yi .nian su shi bu cai .yuan zhe ci jun .qiong tu wu yi .da ren he bu qing mu yi er ..jing yun .wo dao shi shui .yuan lai shi an zhi fu shi su shi .ni hui bang chao ting .mian si zu yi .ru he you lai gan ye gong ya .wo yi lian ru shui .you shen me yu ni .ba men ren ye bu cha hao dai lai bao .fang wo gong shi .zuo you .da zhe si er shi ban ..zuo you shang da zhi hou liao ..zhi hou gan mo xia ..jing xia ..mo yun .shi wo de bu shi liao ye ..chang ..jin jiao ye .hen tuo shou gong ming wei sui .bei gun gun er cao jian qi .si zhe deng shi ye zhu men jiu bi .you bu shi yi e xi feng wan li ..zhi hou yun .wei ni da liao wo yi dun .ni huan chan shen me .kuai zou kuai zou ..mo chang ..sheng yao wang .ni jiao wo kuai ji hui .mo yi chi .ke shen ta hua gui qu ma ru fei .mei dao li .bu zuo mei .wo man chuan kong zai yue ming gui .you zi shuo bing ji ..yun .ge ge .zai yu wo shuo yi sheng ..zhi hou yun .ni hao bu xiao shi .wei ni da liao wo .you gan bing li .ni kuai zou .zou .zou .zou de chi .wo yi dun hao da ..mo chang ..gui san tai .ta ba xian men bi .ying xiong qi .mo na meng chang jun shi ni .chang hao ren mian zhu gao di .jin ri xiu gui qu .he .si liang ke zhi .ke zhi na jing tian wei di kong zhong ni .yu zhuo qing xian zhong se liu dao zhi .bu zheng fu gui jiao ren .xiao ren yu li ..yun .zhe gong ren dao ba men bi liao .wo xiang zhe yi chang hao xiu ye .jia zhong qi zi .que zen liao ye ..chang ..zi hua er xu .yang wang si sheng ren xian si xiang .liang qi guai you kuang peng .qi liang sha zhi zi shan qi .xiong zhong you wu .du li wu shi .kan bei .hu bing shan qian bei quan qi .wo qu yang tai shou zhe si .hao guan zhong zhi qi .qu wo wei fen tu zhi qiang .ni que shi jie xuan zhi ji ..yun .ba .ba .wo zhe deng ren .qi shi zhong shen qiong kun .you yi ri tian zi kuan en .bi ran zai zhao yong ye ..chang ..mian da xu .ping zhuo wo wen ru you xia .you yi ri jun sheng tang yao .xuan de wo yi jiu chou hao shi jin wei .si yu men ping di yi sheng lei .ba zhe long zhong zhen qi ..yun .wo ruo zai de huan chao he ..chang ..yao pian .dui pan long fei feng yi .fu cai bing jian wu shi .hu dun lang chi .yu yue yuan fei .na yi ri qiang ru jin ri .pei zuo yun ni .yan ba yao chi .chu ru xiang gong wei .bai wu xiang dan chi .na qi jian qiang si ni ..wei sheng .wu duan si hai cang sheng bei .du bu shi nan er wei ji .wo zhi wang zhou ren zhi ji jin ru jin .jun zi zhi jiao dan ru shui ..xia .xie zi .jia shang .yun .zi cong jiang xue tu su shi an zhi huang zhou .bu jue you guo shu nian .dang chu wu ting li ding deng lun he .shi zhen yi shi mei zhu zhang .ru jin zai chao guan yuan mei yi ge ru ta de xue wen .si ci gao cai zhi shi .qi ke zhong shen chi zhen zhu .yi ling shi chen ling chi .xuan zhao ta hui jing .zhe yi lai bi zhong yong ye ..xia ..mo shang .yun .xia guan su shi .zi cong zao bian dao zhe li .bu zhi shou liao duo duo shao shao ku chu .shi shi kui ma zheng qing zhou ji .shui xiang zhu shang chui nian jiu chen .lai xuan huan hui chao .xing li shou shi yi ding .ke ri qi shen .zuo you .men shou kan zhuo you shen me ren lai ..zuo you yun .li hui de ..ma zheng qing .yang tai shou ling cun ren ji le shang .yun .lao fu ma zheng qing shi ye .wen de chao ting zai xuan su xue shi hui chao .zheng yao song ta yi song .bu xiang yang tai shou lai yao .shuo shu nian bu zeng kan gu .bu hao xiang jian .jin tong wo song yi song .xing liao yi hui .bu jue zao dao su xue shi yu she .zuo you tong bao zan .zuo you yun .bao de lao die de zhi .you ma zheng qing .yang tai shou lai liao ..mo yun .dao you qing ..xiang jian ke ..ma yun .wen zhi da ren chao jing .lao fu tong tai shou da ren .chi ju yi zhuo feng jian ..mo yun .bu gan bu gan ..jing yun .xia guan cai li duan qian .shu nian yi lai .duo you qian gong zhi zui .you feng tai ge feng zhi .yin ci xiang jian yuan kuo .da ren hai han shu zui shu zui ..zuo di jiu ke ..mo yun .su shi jin ri de zai ru chao .ru si er fu sheng .tai shou da ren zen xiang you jin ri ye he ..chang ..shang hua shi .zai xuan ru rui ai piao piao zhi que lou .que li liao fang cao qi qi ying wu zhou .wo qu zan yi jiu cheng fei ma yi qing qiu .xiu zui bo wen zhang tai shou .wo zao ze bu feng xue bian huang zhou .zhong bing xia .di si zhe .jia shang .yun .qian ri shi ren xuan huan xue shi su shi .xu jiu bu jian dao .jin ri tui chao .zai bian dian xian zuo .dang jia guan .chao men wai kan zhe .su shi gan dai lai ye ..tian shi shang .yun .mou tian chao shi chen shi ye .meng sheng ren ming .cha wang huang zhou .xuan qu su shi xue shi hui chao .dao de na li .wen zhi su xue shi duo kui ma zheng qing kan gu .shi ta en ren .zhi shi bei yang tai shou jiong ru .ta shi chou ren .wo jin yi bing dai lai .zai chao wai deng xuan .li dang fu zhi ..zuo jian ke .yun .bi xia .chen xuan su shi dao lai ..jia yun .jiao ta guo lai ..zheng mo pi bing shang .yun .xia guan su shi .zi bei chan zen .yuan bian xia huang .shui xiang de fu jian tian ri .wo xiang sheng chen rong ru .hao wu ding he ..chang ..shuang diao ..xin shui ling .yi shen liu luo chu jiang bin .shao nian xin deng xian hui jin .ai jun fei ai ji .you dao bu you pin .fu gui fu yun .zhen kan xiao you kan hen ..zhu ma ting .zao hua tong shen .jing li gong ming meng zhu shen .wu chang hu jin .yi fen liu shui er fen chen .ming liu wo jiao ji shi fen .chen sui ma zu he nian jin .bai fa bin bian xin .ru qi yong wo cong xian jin ..yun .lai dao chao wai .zhi suo jin jian jia ze ..bai ke ..jia yun .qing li zhen shu nian .yuan ju nan fu .po jue xin ku .ke ye xiang zhen lai bu hui .ni shi shuo yi bian ze ..mo yun .bi xia ting chen xi chai ku chu ..chang ..luo mei hua .bi xia ji cong tou wen .wei chen zen gan yin .zhe shu nian jian yi yan nan jin .chen ye hui wang yan bo miao ran si zhi zun .hen tian ya you jia nan ben ..jia yun .qing zai huang zhou .you shen qin shi .yong du ru he .qing xi shuo lai ..mo chang ..shui xian zi .chen ye zeng yuan wu qin qi jin wu lin .chen ye zeng fu you zhu si zeng you chen .chen ze wei gui jia lan du qi er wen .dao ru jin bu pao shang you lei hen ..jia yun .wen zhi qing ji bian bei zhou guan jiong ru .qing shi da zhe .ru he ku ku gan qiu yu ren ..mo yun .bi xia chen fei de yi .shi chu yu wu nai ye ..chang .chen fang zhuo ji jian qi ma er chen .bian zuo dao da ren zhi ming .jun zi wu ben .ye ze suo shi ye zhu men ..jia yun .qing cai si yuan yuan .shi zuo gao gu .qian ren shi qiong er hou gong .qing shi zuo bi sheng yu qian .shi fu yi er pian zhen ting ..mo yun .chen bu gan cheng zhi ye ..chang ..tian shui ling .zhe mo le fu li sao .chang pian duan yun .bi xia dai zhong yu xi lun wen .mian bi xia ding ning .fei chen bu xun .qi shi nan xiao yin qin ..jia yun .qing bu ken dui zhen fu shi .qing zai huang zhou .qi wu yin yong ..mo chang ..zhe gui ling .pa bu dai xian yin xie bai xue yang chun .ben shi ge yong yue chao feng .fan zuo liao wang shang qi jun ..jia yun .zhen dang chu yi shi zhi wu .qing dui ci ying hua jing wu .zheng hao tao qing xie xing ye ..mo chang .bi xia jiao yin che ying hua .zhe fan gan zou bian gan kun ..jia yun .xiang dang ri qing ye dui bian dian .zhao ci jin lian .gong pin cu bai .qing ye zeng fu .man ting fang ci ..jin ri dui zhen zai zuo yi pian .you he bu ke ..mo chang .jian ru jin yu shi tai wei feng lin lin .zen gan xiang han lin yuan wen zhi bin bin .ze yi ju xia sha wei chen .ze wei zhe cai nv pin fei .song liao an sao ke shi ren ..jia yun .qing zai huang zhou .shui shi en ren .shui shi chou ren .qing shuo lai zhen ting ..mo yun .chen zai huang zhou .duo kui zhi shi ma zheng qing zhou gei .shi bei yang tai shou jiong ru ..jia yun .ru jin ta er ren zai yu he chu ..mo yun .yi meng tian shi jiang dai ru chao .jian zai chao wai deng xuan ..jia yun .xuan guo lai ..yang ma jian jia bai wu ke ..yang yun .fei chen ru su shi .ta shi fang chen zhu ke .kou she hai wu .chen zun guo fa .qi gan rong ta ..jia yun .ma zheng qing wei guo zhong xian .fu chi gong dao .you en yu su shi .feng jing zhao fu yin .zou ma dao ren zhe ..ma xie en liao ..jia yun .yang tai shou huai jian jie dang .du xian qiang shan .xiao qu guan a .ben jia wei min zhe ..mo yun .yang tai shou sui yu chen bu he .ru jin shi qing jie ru ci .yan liang qu bi .yi shi shi zhi zi ran .bi xia cha zhi ..chang ..chuan bo zhao .zhe shi li qian tian wen .du shi xie chi qiao de shi ji lun .wu ye si jin yin .shan ye si zhu zhen .you yi qian ge wei fu bu ren .ao pin ren chan fu ren ..yun .bi xia .ta jian chen pin qiong .suo yi bu kan gu ..chang ..qi di xiong .qing zhuo bu fen .ren yi bu cun .zhi li hui de zi tui zun .ji han zhuang shi wu ren wen .si chang li zhong zuo .song qiong wen ..lu bao zai zuo .qian shen lun ...mei hua jiu .zhe si mei shi bu wen .yi zhu qi bin .zhang fu qi pin .yi shi qi ren .fu er jiao pin er chan .pin wu yi fu wu en .fu wu en .qi shi ren .qi shi ren .lei fei qin .lei fei qin .po zeng lun .po zeng lun .chu ren lun .chu ren lun .ao ji pin .ao ji pin .mo sheng chen .mo sheng chen .bi xian men .bi xian men .shi niu ren ..shou jiang nan .shi niu ren zen zuo meng chang jun .si zhong ni bu yu tan qi lin .dui qing feng ming yue liang xian ren .zhe mo shou jiong .ye qiang ru qi ma bang ren men ..jia yun .jin ri shi ding .su shi reng fu xue shi .han lin gong zhi zhe ..mo bai yun .gan xie sheng en .dan chen kuang jiu .bu neng gong zhi .bu yuan wei guan ye ..chang ..yan er luo .chen ning ke xian ju yuan xian pin .bu shou meng bi jiang yan men .le tao tao san bei yuan liang jiu .hei lou lou yi zhen chen tuan kun ..de sheng ling .ze yuan zuo bai fa lao can jun .zen xiao de tian zi zhong ru chen .na li xian sao ke sao ren jun .dao bu ru nong fu fu chun .rao liu shui gu cun .ting ba yu qiao lun .bi cao hu chai men .zuo yi ge qing xian zi zai ren .ti mu wang an shi zhi ao xing xin fa li yu shi ju he bao si chou zheng ming yang tai shou jian xie gong zhu ke su zi zhan feng xue bian huang zhou
zi xiao yuan ding zhi shi xin .yi chun feng yu wei gong shen .sun ru teng xue jie zheng chang .gua si zhu chen yi jie qin .
ming chao gui gu yuan .wei ci tong suo shi .hui shou ji tuan zhi .wu lao hui xiao xi ..
.tuo yi jiang huan jiu .dui zhuo hua he zhi .yu hou qiu xiao suo .tian ya wan bie li .
.zhu pei yuan xiao shu .xi zan zi bi chen .yan deng rong yan su .kai jing dai ji chen .
.man kong han yu man fei fei .qu lu yun shen suo cui wei .mu shu yuan dang yan cao li .
di yi zhe .wang an shi shang .kai .zhu yi qing miao fa ling xing .zuo kan zu shi geng qiang bing .ao ao chao ye duo fei ji .du zhang jun wang zi sheng ming .xia guan xing wang ming an shi .zi jie fu .jin ling ren shi .zi you jiang ming ru shu .she lie zi shi .dao ju jin shi .meng sheng ren tai ju .guan zuo dao cheng xiang zhi zhi .xiao guan ji meng zhi yu .zhi wu bu yan .yan wu bu yong .jin jian xi bei er bian yong bing .cai yong kui fa .wo you yi ce .yao xing qing miao zhu yi yu min jian .zai chao zhu guan .duo yan bu bian .du han lin xue shi su shi .shi fen yu wo bu he .zuo ri shang shu .shuo wo jian xie .du zheng hai min .wo yu bao fu .kuang zhu shang su zhong qi cai .nan yi qing qu .qie ben guan zhi da yan fu .li jing pan dao .jian xin fa zhi xing .wang wang xing nuo yin yong .wo yi zhuo yu shi li ding deng .he ta fu shi shan bang .bi zhi zhu shang zhen nu .zhi zhi si di .yi he nan zai .ji mou yi ding .qie shi kan ru he ..jia shang yin yi xing ren .yun .qin zheng lou tou ye mo yang .wu geng dian bi you qing shuang .yu jiao si hai long ren hua .ce xi cong rong na jian zhang .mou song di shi ye .zi wo zu gong gong tai zu huang di .chen qiao tui dai .yan you si hai .chuan tai zong .zhen zong .ren zong .ying zong .yi zhi zhen gong .xing xi tian xia zhi ping .du xi bei er bian wei ning .ji yu yong bing .you kong cai yong kui fa .kui xiang bu ji .zuo ri zai xiang wang an shi .zhi yu fu guo qiang bing .yi yu zhen he .li qing miao zhu yi zhi fa .shi fen you jian .dan bai guan duo xi yin xun .yi wei bu bian .han lin xue shi su shi .you shen di hui .zhen yu jia zui .lian xi qi cai .jin wen you sheng yuan bang .wang chi chao ting .wei zhi zhen wei .zuo you .huan yu shi tai guan lai .zhen wen qu ze ..zuo you yun .yu shi tai guan an zai .sheng shang xuan huan ..ban li ding shang .yun .mou yu shi li ding shi ye .zi chu shen yi lai .shen meng shi xiang wang jing gong tai ju .jian ren yu shi zhi zhi .jin yin xin fa wei xing .han lin xue shi su shi yu jing gong yan lun bu he .ling mou he qi ping ri suo wei shi zhang you gan zheng hua zhe .ju wei yi shu .he qi bang shan .ben yi xie ding liao .ru jin sheng shang you lai xuan huan .xu suo zou yi zao qu ..zuo dao ke ..bai gui yun .bi xia xuan xiao chen he yong ..jia yun .jin wen xue shi su shi .tuo shi hui bang .yan guan he bu lun he ..li yun .chen yi ju ben .zheng yu tou jin ..di ben ke ..jia yun .ni shuo yi bian zhen ting ..li gui yun .yu shi li ding deng yan .jin you han lin xue shi su shi .zhang ju fu ru .zhou deng qing yao .zhi da yan fu .li jing pan dao .lun xin fa er duan hui shi xiang .tuo yin yong er bang shan chao ting .shi you wu jun zhi zui .nan huan qi shang zhi zhu .qie ru .ti gu hui .yun ..gen dao jiu quan wu qu chu .shi jian wei you zhe long zhi ..bi xia fei long zai tian .shi yi wei bu zhi ji .er qiu di xia zhi zhe long .fei bu chen er he .bi xia fa qian ben yi ye pin min .shi ze yue ..ying de er tong yu yin hao .yi nian qiang ban zai cheng zhong ..bi xia ming fa yi ke qun li .shi ze yue ..du shu wan juan bu du lv .zhi jun yao shun zhong wu shu ..bi xia xing shui li .shi ze yue ..zao wu ruo zhi ming zhu yi .ying jiao chi lu bian sang tian ..bi xia yi yan tie .shi ze yue ..qi shi wen shao jie wang wei .er lai san yue shi wu yan ..ru ci zhi lei shang duo .fu wang sheng ming zao jia xian lu .yi xi yuan bang .fu hou zhi hui ..jia nu yun .su shi xiao chen shan shang .zhuo ting wei si na wen ..nei ying ..xia ..zhang cheng xiang shang .yun .xia guan zhang fang ping shi ye .jiu ju cheng xiang zhi zhi .gao lao jia ju .chao ting da shi .chang meng zhu shang chui fang .jin zhe xue shi su shi .nai yi dai cai zi .zhi yin yu wang an shi yan lun bu he .bei qi men ke li ding wang yin shi pian .he ta bang shan .zhu shang zhen nu .song ting wei zhi zui .yao chu zhi si di .wo xiang lai .ren cai nan de .you shi zhu shang you sha jin chen zhi ming .zhi suo jiu ta yi zao qu ..xia ..jia shang .yun .qian ri zhuo ting wei si kan wen su shi .zhi jin bu jian fu zhi .zhen xiang lai .ben guan qing cai zhong ming .jian zhong dang shi .qi zhu shi zuo .bu guo yi shi zhi xing .qi you shen yi .dai wen de ru he .zhen zi you qu chu ..zhang cheng xiang shang .yun .lai dao zhe chao men qian .jin ju tong bao zan ..zuo you bao yun .you zhang fang ping deng xuan ..jia yun .xuan lai ..zhang jin bai .yun .chen you duan jian .fu qu sheng cai .chen jian de xue shi su shi .zhong xin wei guo .bu bi shi xiang .yin shi qian xing .qi zai chao ting .kuang shi shang jue jian .yan zhi zhe wu zui .wen zhi zhe zu jie .jin yan guan li ding .huai lun ji zhi si chou .jie jian xie zhi dang lei .feng wen wang zou .bu xie ren xin .fu wang sheng ming .shou hui cheng ming .fu ben guan zhi zhi .sui hao sheng zhi de .chen bu gan zhuan shan .wei sheng jian bu cuo ..jia yun .zhen xin zheng yu ru ci .jin chen kuai xuan de su shi lai zhe ..nei ying ke ..zheng mo shang .yun .xiao sheng xing su ming shi .zi zi zhan .si chuan mei zhou ren ye .shao ju jin shi .guan shou han lin xue shi cheng zhi .ji meng zhu shang juan gu .mei zhao dui bian dian .huo zhi shen ye .chang che yu qian jin lian ju song gui .en wo wu bi .dan shi xiang wang an shi .wu guo hai min .chuang li xin fa .si hai yuan wang .er yu shi li ding .bu chi sheng mu chou shi fu .xia guan chang e qi wei ren .xia guan qian ri ju shu .lun wang an shi zhi jian .bu xiang li ding dang bi wang an shi .he zou xia guan fu shi hui bang chao ting .zhu shang ting xin .jiang xia yu da li yu .yao chu yi si .jin ri sheng zhi you lai xuan huan .bu zhi wei he .xiang an chu deng shi ban .he deng zhi qi .jin ri zhi ru ci ye ..chang ..xian lv ..dian jiang chun .wan qing xiao xiang .jiu tian xing xiang .chang jiang lang .xi ru shi chang .du bian zuo hao qi san qian zhang ..hun jiang long .xiang zhuo na si lun ge shang .chang ze shi zi wei hua dui zi wei lang .bu jiu zhong chun se .fu liang xiu tian xiang .wan li yun yan hui han mo .yi tian xing dou huan wen zhang .han lin feng yue .jing luo shan chuan .dong ting yan yu .jin gu ying hua .zen neng gou yi lun zao gai fei tou shang .shi yin de shen hao gui ku .wen jing de di lao tian huang ..yun .xiao guan ruo wu cai xue .zen ju han lin zhi zhi .xiang dang ri ye dui nei dian .chong ci jin lian .ji yu fei qian ye ..chang ..you hu lu .xiang yue man xi lou ye wei yang .meng jun en su jian zhang .bu bi chang an san yue li zhi xiang .cui huan yong chu fu rong zhang .you bu shi zui bian wu ru ping kang xiang .sheng ge ji chu wen .jing bian san xia xiang .mei chuai di ban zhang luan jia cong tian jiang .ju shou fang fo jian jun zheng ..tian xia le .qia bian si yi duo hong yun peng yu huang .guan li he huang mang .hui wei yang .ze kong pa liu gong zhong mei ren chou ye chang .xia zhu lian chu chu liang .sa jin lian bu bu xiang .yue ming xia chui xiao yin feng huang ..yun .lai dao zhe chao men wai .dang jia guan tong bao zhe ..sui jia guan bao yun .xuan de su shi lai liao .jia yun .zhuo jin lai ..mo jian ke ..jia yun .su shi .ni zhi ju jin shi .he gu tuo shi feng yuan .ben dang chu yi zhong zui .zhang cheng xiang zai san shen jiu .zhen yi xi er zhi cai .she er si zui .zhe huang zhou tuan lian fu shi .ben zhou an zhi ..mo yun .xie wu huang bu si zhi en .bi xia .chen meng zhi yu .yu jie yu zhong .jian wang an shi yi xin bian luan cheng fa .chen shang wan yan shu jian zheng .jin ri fan shou zhe bian .wu de bu qu si zhong chen yi shi he ..chang ..na zha ling .wo li yi shen ji gang .shou dan piao lou xiang .xian yi shen qi xiang .bu jin ma yu tang .shang yi feng jian zhang .ru tian luo di wang .jin xiu chang .jiang hu liang .du fen fu shui guo jiang xiang ..que ta zhi .wan yan ce shang jun wang .yi qi ma du heng yang .suo li liao san dao peng lai .zhi zou bian jiu qu cang lang .xue bu de li tai bai xiao yao zai zui xiang .can po liao han chang li xi bian chao yang ..jia yun .qing ji zao yu shi tai he lun .zu zong zhi fa .zhen bu gan wei .qing gu qu .bu jiu ji zhao huan ye ..mo yun .chen jin ci liao tian yan .zhe yi qu bin chi hai dao .zang jiang yu zhi fu .zai bu neng jian bi xia yi ..chang ..ji sheng cao .chen ze dai ju man mo .zai shui xiang li miao tang .jin ri you zeng can nan mian tou suo kuang .jin ri you zhou gong nan mian liu yan jiang .you zhong ni nan mian hu qiu bang .ben shi ge chang men xian fu han xiang ru .zen zuo de dong li shang ju tao yuan liang ..jia yun .qing sui yuan xing .yu zai jing he yi .kuang si hai zhi nei .jie gui yi tong .qing bu bi yuan zhen .yi guo fa zhi bu de yi ye ..mo yun .bi xia fa ling yan ming .chen qi gan yuan ..chang ..yao pian .chen zhe me liu dan er .chen zhe me bian ye lang .yi ge yin shu jia yi chang sha fang .yi ge yin shi du fu jiang bian zang .yi ge yin wen li bai bo xin sang .chen qu qu yuan qian zai mi luo jiang .bian shi yu men san yue tao hua lang ..zhang cheng xiang yun .su xue shi .jin zhu shang kuan you .zhe guan nan xing .ni bu bi yin zheng gu ren .duo yan fan qu zui ze ..mo yun .cheng xiang cuo yi .zhang fu sheng shi .ren gou he wei .cheng xiang .ni ting wo shuo ..chang ..jin zhan er .bu huang tang .bu dian kuang .zhe mo yun yang xiao shou gao gan shang .ye yao jiang bi tian feng yue liang ping zhang .pin zhuo meng hun you gu guo .xiang xiang fu gao tang .ze jin ri shang xin you hai dao .xie shou shang he liang ..mo yun .ba .ba .ze jin ri bai ci liao sheng jia .bie liao cheng xiang .zhi suo chang xing ye ..chang ..zhuan sha .ze wei bu ru hu lang qun .duo li jing ni lang .zhi bian guo tao tao da jiang .bu xin xing ren bu duan chang .chi jin de jie tian yu yan shui mang mang .zhu qi liang shuai cao xie yang .xiu xiang wo zhu qi gao tai wang gu xiang .zhe li you dang tu hu lang .na li you pai tian feng lang .wo yao guo shui yun xiang .ze shi tiao chu shi fei chang ..xia .di er zhe .ma zheng qing yin tong shang .kai .xia guan ma zheng qing shi ye .huang zhou ren shi .yin wang an shi bing guo .mou zai chao yu ta yan lun bu he .zhi zheng lai jia .shi fen zi zai .jin wen xue shi su zi zhan .shang shu fa wang an shi zhi jian .fan bei yan guan lun he .bian ta lai huang zhou an zhi .you ren chuan shuo jiang ci lai dao .jin ri xia zhuo zhe deng da xue .tu lu nan xing .wo xiang zhong chen lie shi .duo zao jian hui zhi shou .kuang su xue shi da ming .yuan jin qin mu .wo jin ling zhuo jia tong .dan zhuo jiu guo .ying jie su xue shi .quan ta yin yi bei .shao di han wei .zhe zao wan gan dai lai ye .zhi suo deng hou zan ..mo yin tong zi shang .yun .xia guan su shi .ju han yuan shu nian .po wei zao ji .nai wang an shi nue hai bai xing .meng bi chao ting .wo shang wan yan shu jian zhu .fan bei jian dang lun he .bian wo hu nan .xing liao shu ri .jiang dao huang zhou .jin ri xia zhuo zhe deng yi tian feng xue .shou jian dian pu .xiao tong han zhan zen sheng nai he .xiang zhong chen yi shi .hao nan chu shi ye he ..chang ..zheng gong ..duan zheng hao .dao de wu qian yan .li le san shi juan .ben dai jing lun jiu shun ri yao tian .zhi yin liang jiao wo man zhan .bian de wo ri jin chang an yuan ..yao pian .yao tai zuo ye jiao long zhan .yu lin jia fei man shan chuan .feng yi yin ba qiong lin yan .zui ba jiao xiao jian ..yun .hao da xue ye he ..chang ..gun xiu qiu .po mo yun chui si ye .zhu yin he cha ban tian .ba ren jian fan zuo liao guang han gong dian .you yi qian qing yu jie qiong tian .zhe qi jian sao ke qian .chao shi bian .wu yun xiang yao ran bu jian .zhi bu guo ge peng lai ruo shui san qian .bu neng gou feng chui zhang biao sui long qu .ke zuo liao xue yong lan guan ma bu qian .geng yan wu yan ..tong yun .lao die .xia zhe deng da xue .feng you jin .wu de bu dong sha wo ye .lao die lian mang zou dong xie ..mo chang ..tang xiu cai .zao shi shui yao shan chang lu yuan .na geng xue dong feng han yun juan ..yun .ni dao wo xing de man he .ke zhi ke zhi .chang .wo ke shen wei ai qing shan lan zeng bian .he dong shou .cong shuang jian .wo zhi suo xiang qian ..tong yun .lao die .ren du shuo ni hao cai xue .que zen sheng zao bian .dao bu zhi lao die yu shang gu xian ren jun zi .na ji ge xiang si ..mo yun .zhe xiao de sui xiao dao ye sheng shi .ni ji wen wo .ni ting wo yu ni shuo ..chang ..gun xiu qiu .wo pa bu wen zhang si han tui zhi shi .bi ru si ma qian .ying jun ru zhong xuan zi jian .hao mai ru ju yi zong yuan .feng sao ru du shao ling .shu kuang ru li zhe xian .gao jie ru xie an li yuan .de xing ru min zi yan yuan .wei bu xue cheng fu fu hai chi yi zi .sheng niu zuo ta xue xun mei meng hao ran .kun sha ying xian ..tong yun .feng han xue da .wo shen shang yi shang dan bao .dong sha wo ye .lao die .ni jiu bu leng me ..mo chang ..dao dao ling .han sen sen shuo feng shi liu shu ci chuan .wu piao piao rui xue ti liang tu luan xuan .qi zhuo ya man teng teng shou jian bi diu bu da jian .dong de ge li qin qin zhi zi di xiu du su zhan .wu de bu dong sha ren ye me ge .wu de bu dong sha ren ye me ge .kong jiao wo shou yan yan lao fu mi liu mei luan juan ..tong ku yun .zhe deng han leng .kan kan zou bu dong .ji shi dao de huang zhou ye ..mo yun .tong zi xiu fan nao zan .man man ai jiang qu ..chang ..tang xiu cai .tuo li liao chang an shi chan .xu ai dao huang zhou di mian .geng hen si xi bian chao yang lu ba qian .wang chang shi wang sheng .you qian xian .dao ru jin zen zhan ..tong yun .lao die zai han lin shi .sheng ming man tian xia .zen sheng yi dan yuan bian nan huang .hao ku ye ..mo chang ..gun xiu qiu .wo ye zeng xie zhu ji yi wan lian .pan ying hua san bai pian .sao qian jun bi duan ao zhan .dan xing chu tian zi san xuan .jie ping sheng shi jiu yuan .zhang zhong tian feng yue quan .bu shi jiang di wang mai yuan .wei shen ba su shi si jia yi nan qian .ru jin yi mu tong zi sui lv hou .ke shen liang xing zhu yi dao ma qian .si ye xiao ran ..ma zheng qing yun .su da ren .lao fu deng liao duo shi ye ..mo xiang jian ke ..ma yun .lao fu ma zheng qing .wen zhi xue shi yuan lai .zai ci jiu deng .ru ci da xue .han qi bi ren .qing yin yi bei .yi di han wei ..mo yun .nian su shi bu cai .chao ting chi zhu .gan lao yuan ya .duo gan hou yi zhe ..chang ..dai gu duo .jian huang tong bai sou ba xiang lao quan .pa bu tou che liao jiu xing shi dian ..ma yun .lao fu jiu wen da cai .gan qiu jia zuo jian jiao ..mo yun .da ren yin jiu ze yin jiu .zai xiu yan shi ..ma yun .shi jiu nai wu sheng fen nei shi .da ren ci xing .yu shi jiu he gan ..mo chang .wo xu bu shi wei jiu wang jia .jian ru jin yin shi shou bian .jiu zhai shi xun chang shi .shi bing shi ping sheng yuan .wo wei shen yuan liu shen wan li .yin ci shang pa yin shi bai pian ..ma yun .su da ren gao cai zhong wang .zheng yi ju chao zuo zhu .yi zhi tai ping .qi yi fang zhu ..mo chang ..wu sha .wo qing yuan xian ju cun luo gong jing dian .shui xiang men xiang qin lou lie guan xian .zhen bi shui qian xun .dui qing shan yi dai .chen bai yun wan qing .jin mao wu san jian cao she peng chuang .mu xu pan zhong .lao wa pen bian .le yu pin jian .deng huo dui chuang mian ..ma yun .da ren ci xing .tian xia gong zhi kui wang .qing tian ke jian .bu jiu huan chao zhong yong ye ..mo chang ..si sha .cong jiao tou shang qing tian jian .bu yuan yao jian jin yin xuan .shou ta leng leng qing qing .duo duo shao shao .bi shi shi fei fei .wan wan qian qian .huo xiang lin gao sheng li .ze meng zhou zhong .huo suo xi bian .yi hu cun jiu .bai yan wang qing tian ..ma yun .wang chang shi zi luo lan bai xiang jian .na deng zun gui .jin ri ge jin ye fu .si jue kuai le ye he ..mo chang ..san sha .zi pao jin dai wu xin lian .liang li yan suo you yi chuan .huo xiang xin fu ji tou .ou lu xiang zhong .er nv pu kou .ying wu zhou bian .zhang yi gan chun shui .dai yi mo han yan .diao yi zhi yu chuan .hei tian yi zhen shui .deng huo dui chou mian ..ma yun .xue shi da ren xie jia yuan zhe .chao zhong jiu liao you .ye yao chang chang ji yin hui qu ..mo .chang ..er sha .jia yin bu tuo yun jian quan .lao ji wei ping yang xian tian .dui ju lv cheng huang .shan gao yue xiao .ting nan zhi jing que .shuai liu ming chan .bu chou yuan hai .bu xian wei ji .bu na gao xuan .na li ren li xiang jian shen ri shi gui nian ..ma yun .da ren jin yuan chu yan fang .chao ting gong dao he zai .hou shi shi guan .bi you ji lu ..mo chang ..sha wei .cong jiao chen zi yi shen bian .liu de gao ming wan gu chuan .dan shi ge di jiu qian .wo yu mian yan .xi di mu tian .yi ren chang an lu er yuan ..xia .di san zhe .ma zheng qing shang .kai .lao fu ma zheng qing shi ye .zi cong zi zhan xue shi bian lai huang zhou .you zao xu jiu .wo chang chang cha ren wen hou .ta sui yi shi bei chan .zhong wu da hai .kuang ta shou zhi chao ting .bi you xuan hui zhi ri .dan ben zhou yang tai shou du liang xia ai .bu neng ji ren .you jian shi wang an shi men ke .ye wu zhou gei .wo qie kan ru he .zai zuo chu zhi ..xia ..wang an shi shang .kai .xia guan wang an shi shi ye .po nai su shi hui wo .yi ling tai guan dan he .bian zhe huang zhou an zhi .wo xin huan wei de sui .ru jin huang zhou yang tai shou .jiu shi wo ju yong de .bu ru xie yi shu yu ta .jiao ta bu yao zhou ji ta .qiong xiang xia yi .ju yan wu qin .bu si na qu .wo yi cha ren qu liao .shi kan ru he ..xia ..jing ban yang tai shou shang .yun .wu qian zhi tu ming .hui jia mei jie guo .wo jiu bu qu wo .qi zi ken rao wo .mou nai yang tai shou shi ye .zi you du liao ji ju er shu .zhi hu zhe ye .hong de yi ju ji di .ye shi zu zong ji fei .you meng wang an shi cheng xiang tai ju .zhi zuo dao huang zhou tai shou zhi zhi .ci en wei bao .jin ri cheng xiang you shu lai .shuo su shi xue shi shi cai qi man .jian jin an zhi huang zhou .zhuo wo chu zhi ta .wo xiang lai .su shi shi yi dai wen ren .qi ke qing yi huai ta .zhi shi zai ci qiong xiang pi yi .xin shui bu gei .you shi yan dong la yue .dong e si liao .deng ta lai ye jian .zhi shi bu li ta bian liao .jin ri sheng ya wu shi .zuo you kan zhuo you ren lai bao wo zhi dao ..mo yin lao qi .you zi shang .yun .mou su shi shi ye .zi lai dao huang zhou .ju yan wu qin .jie de liang jian po fang zhu zhuo .yi bu gai shen .shi bu chong kou .wu yi ge ren lai kan gu .tian na su shi yi shen shou ku .ye bu da jin .lian lei qi zi ru ci shou ku .wo kong you ling yun zhi qi .zhi shi cai you .zen sheng shi zhan ye he ..chang ..yue diao ..dou an chun .hu hai san nian .jia xiang wan li .zhi qi ru shen .xing rong si gui .zhang qi cai shou .man yan you qi .kong tan xi .ren wei gui .wang bu jian luo ye chang an .xi feng wei shui ..yun .zi cong li liao jing du .dao de zhe li .jing liao duo shao qi liang ye he ..chang ..zi hua er xu .jian yu xie ou xing lu ju .jing liao xie he yuan yuan ti .pan liao xie feng wu long fei .wang chang jian xiong cang xing dou .qi tu hong ni .yi jiu zhong yuan yi bu yi .hui jian chang tan .zhi bei jin gu shi chong .ao sha lou xiang yan hui ..yun .wo yi hui jia xiang qi lai .zai hang zhou zuo guan shi .xing dong qian cu hou yong .ri zhu you le .shen shi shou yong .dao jin ri ru yi chang da meng ye ..chang ..xiao tao hong .xiang xi hu feng yue rao su di .shang jue wang sun gui .yin zhu gao shao zhao zhu cui .ru jin bai shi cheng fei .jiang shan bu guan chun qiao cui .xiang jin le ma si .yu lou ren zui .yi jiu hua qiao xi ..yun .qian ri ru ci kuai le .jin ri zhe ban sheng shou .xiang zao wu hao wu ding ye ..chang ..tian jing sha .zhu de shi xiao chuang mao wu shu li .chi de shi cu geng dan fan huang ji .chuan de shi po mao wai xue bu yi .yi shen lan lv .bian xiu ti .wo zhong yin lie ding er shi ..lai yun .zhe zao wan huan mei de zao fan chi .wu de bu e sha wo ye ..mo yun .hun jia .hai er hai ji li .zeng zhong huan you mi ye mei you ..dan yun .cong zuo ri mei liao mi liao ..mo yun .ji mei liao mi .wo chu qu dui fu xie qian mi lai ..dan yun .ni ping sheng zhi qi ang ang .bu ken qu yu ren .lai dao zhe li .ju yan wu qin .ni na li dui fu qu .ni shuo cuo liao ye ..mo chang ..gui san tai .pa bu dai xian zheng qi .chi jin de nan cun ji .wo ze suo zhe yao wei mi .geng pa shen xin ji ma xing chi .ni zhi shi po niang jia jian shi .tao yuan liang jian ci bu jian bi .gong sun hong jiu kuan bu jiu ji .bian zuo ta zhi ruo yuan long .chi jin de cai guo zi mei ..zi hua er xu .ben dai ang ang er yi .te di yuan yuan er lai .zen jiao kuai kuai er hui .shi wu jun zi .ni jia you xian qi .xiu ti .pin zhuo ge bo jin han lu yi ye hui .dan de xie li shi cu yi .mian de dong nuan hao han .nian ren ti ji ..yun .wo qu zai ye yang tai shou .qiu xie yong du qu ..dan lai xia ..mo yun .huang zhou yang tai shou .ta ye shi du shu ren .wo ji bian qu ye ta .ta zhi tui gu bu fang can .bu zhi zhu he yi si .wo yu bu qu .chu yu wu nai qi zi ren bu guo ji han .zhi suo zai qiu ye yi fan .xing liao duo shi .zao dao fu ya men shou .li zhuo yi ge zhi hou .bu mian xiang qian yang yi yang .ya .zhi hou ge ge .bai yi ..zhi hou yun .shi na li lai de ..mo yun .da ge .ni ti wo bing yi sheng .shuo qian han lin su xue shi lai jian ..zhi hou jin bao yun .bing lao die .men wai you su han lin bai jian ..jing yun .qing jin .qing jin ..zuo jian ke ..mo yun .yang da ren bai yi .nian su shi bu cai .yuan zhe ci jun .qiong tu wu yi .da ren he bu qing mu yi er ..jing yun .wo dao shi shui .yuan lai shi an zhi fu shi su shi .ni hui bang chao ting .mian si zu yi .ru he you lai gan ye gong ya .wo yi lian ru shui .you shen me yu ni .ba men ren ye bu cha hao dai lai bao .fang wo gong shi .zuo you .da zhe si er shi ban ..zuo you shang da zhi hou liao ..zhi hou gan mo xia ..jing xia ..mo yun .shi wo de bu shi liao ye ..chang ..jin jiao ye .hen tuo shou gong ming wei sui .bei gun gun er cao jian qi .si zhe deng shi ye zhu men jiu bi .you bu shi yi e xi feng wan li ..zhi hou yun .wei ni da liao wo yi dun .ni huan chan shen me .kuai zou kuai zou ..mo chang ..sheng yao wang .ni jiao wo kuai ji hui .mo yi chi .ke shen ta hua gui qu ma ru fei .mei dao li .bu zuo mei .wo man chuan kong zai yue ming gui .you zi shuo bing ji ..yun .ge ge .zai yu wo shuo yi sheng ..zhi hou yun .ni hao bu xiao shi .wei ni da liao wo .you gan bing li .ni kuai zou .zou .zou .zou de chi .wo yi dun hao da ..mo chang ..gui san tai .ta ba xian men bi .ying xiong qi .mo na meng chang jun shi ni .chang hao ren mian zhu gao di .jin ri xiu gui qu .he .si liang ke zhi .ke zhi na jing tian wei di kong zhong ni .yu zhuo qing xian zhong se liu dao zhi .bu zheng fu gui jiao ren .xiao ren yu li ..yun .zhe gong ren dao ba men bi liao .wo xiang zhe yi chang hao xiu ye .jia zhong qi zi .que zen liao ye ..chang ..zi hua er xu .yang wang si sheng ren xian si xiang .liang qi guai you kuang peng .qi liang sha zhi zi shan qi .xiong zhong you wu .du li wu shi .kan bei .hu bing shan qian bei quan qi .wo qu yang tai shou zhe si .hao guan zhong zhi qi .qu wo wei fen tu zhi qiang .ni que shi jie xuan zhi ji ..yun .ba .ba .wo zhe deng ren .qi shi zhong shen qiong kun .you yi ri tian zi kuan en .bi ran zai zhao yong ye ..chang ..mian da xu .ping zhuo wo wen ru you xia .you yi ri jun sheng tang yao .xuan de wo yi jiu chou hao shi jin wei .si yu men ping di yi sheng lei .ba zhe long zhong zhen qi ..yun .wo ruo zai de huan chao he ..chang ..yao pian .dui pan long fei feng yi .fu cai bing jian wu shi .hu dun lang chi .yu yue yuan fei .na yi ri qiang ru jin ri .pei zuo yun ni .yan ba yao chi .chu ru xiang gong wei .bai wu xiang dan chi .na qi jian qiang si ni ..wei sheng .wu duan si hai cang sheng bei .du bu shi nan er wei ji .wo zhi wang zhou ren zhi ji jin ru jin .jun zi zhi jiao dan ru shui ..xia .xie zi .jia shang .yun .zi cong jiang xue tu su shi an zhi huang zhou .bu jue you guo shu nian .dang chu wu ting li ding deng lun he .shi zhen yi shi mei zhu zhang .ru jin zai chao guan yuan mei yi ge ru ta de xue wen .si ci gao cai zhi shi .qi ke zhong shen chi zhen zhu .yi ling shi chen ling chi .xuan zhao ta hui jing .zhe yi lai bi zhong yong ye ..xia ..mo shang .yun .xia guan su shi .zi cong zao bian dao zhe li .bu zhi shou liao duo duo shao shao ku chu .shi shi kui ma zheng qing zhou ji .shui xiang zhu shang chui nian jiu chen .lai xuan huan hui chao .xing li shou shi yi ding .ke ri qi shen .zuo you .men shou kan zhuo you shen me ren lai ..zuo you yun .li hui de ..ma zheng qing .yang tai shou ling cun ren ji le shang .yun .lao fu ma zheng qing shi ye .wen de chao ting zai xuan su xue shi hui chao .zheng yao song ta yi song .bu xiang yang tai shou lai yao .shuo shu nian bu zeng kan gu .bu hao xiang jian .jin tong wo song yi song .xing liao yi hui .bu jue zao dao su xue shi yu she .zuo you tong bao zan .zuo you yun .bao de lao die de zhi .you ma zheng qing .yang tai shou lai liao ..mo yun .dao you qing ..xiang jian ke ..ma yun .wen zhi da ren chao jing .lao fu tong tai shou da ren .chi ju yi zhuo feng jian ..mo yun .bu gan bu gan ..jing yun .xia guan cai li duan qian .shu nian yi lai .duo you qian gong zhi zui .you feng tai ge feng zhi .yin ci xiang jian yuan kuo .da ren hai han shu zui shu zui ..zuo di jiu ke ..mo yun .su shi jin ri de zai ru chao .ru si er fu sheng .tai shou da ren zen xiang you jin ri ye he ..chang ..shang hua shi .zai xuan ru rui ai piao piao zhi que lou .que li liao fang cao qi qi ying wu zhou .wo qu zan yi jiu cheng fei ma yi qing qiu .xiu zui bo wen zhang tai shou .wo zao ze bu feng xue bian huang zhou .zhong bing xia .di si zhe .jia shang .yun .qian ri shi ren xuan huan xue shi su shi .xu jiu bu jian dao .jin ri tui chao .zai bian dian xian zuo .dang jia guan .chao men wai kan zhe .su shi gan dai lai ye ..tian shi shang .yun .mou tian chao shi chen shi ye .meng sheng ren ming .cha wang huang zhou .xuan qu su shi xue shi hui chao .dao de na li .wen zhi su xue shi duo kui ma zheng qing kan gu .shi ta en ren .zhi shi bei yang tai shou jiong ru .ta shi chou ren .wo jin yi bing dai lai .zai chao wai deng xuan .li dang fu zhi ..zuo jian ke .yun .bi xia .chen xuan su shi dao lai ..jia yun .jiao ta guo lai ..zheng mo pi bing shang .yun .xia guan su shi .zi bei chan zen .yuan bian xia huang .shui xiang de fu jian tian ri .wo xiang sheng chen rong ru .hao wu ding he ..chang ..shuang diao ..xin shui ling .yi shen liu luo chu jiang bin .shao nian xin deng xian hui jin .ai jun fei ai ji .you dao bu you pin .fu gui fu yun .zhen kan xiao you kan hen ..zhu ma ting .zao hua tong shen .jing li gong ming meng zhu shen .wu chang hu jin .yi fen liu shui er fen chen .ming liu wo jiao ji shi fen .chen sui ma zu he nian jin .bai fa bin bian xin .ru qi yong wo cong xian jin ..yun .lai dao chao wai .zhi suo jin jian jia ze ..bai ke ..jia yun .qing li zhen shu nian .yuan ju nan fu .po jue xin ku .ke ye xiang zhen lai bu hui .ni shi shuo yi bian ze ..mo yun .bi xia ting chen xi chai ku chu ..chang ..luo mei hua .bi xia ji cong tou wen .wei chen zen gan yin .zhe shu nian jian yi yan nan jin .chen ye hui wang yan bo miao ran si zhi zun .hen tian ya you jia nan ben ..jia yun .qing zai huang zhou .you shen qin shi .yong du ru he .qing xi shuo lai ..mo chang ..shui xian zi .chen ye zeng yuan wu qin qi jin wu lin .chen ye zeng fu you zhu si zeng you chen .chen ze wei gui jia lan du qi er wen .dao ru jin bu pao shang you lei hen ..jia yun .wen zhi qing ji bian bei zhou guan jiong ru .qing shi da zhe .ru he ku ku gan qiu yu ren ..mo yun .bi xia chen fei de yi .shi chu yu wu nai ye ..chang .chen fang zhuo ji jian qi ma er chen .bian zuo dao da ren zhi ming .jun zi wu ben .ye ze suo shi ye zhu men ..jia yun .qing cai si yuan yuan .shi zuo gao gu .qian ren shi qiong er hou gong .qing shi zuo bi sheng yu qian .shi fu yi er pian zhen ting ..mo yun .chen bu gan cheng zhi ye ..chang ..tian shui ling .zhe mo le fu li sao .chang pian duan yun .bi xia dai zhong yu xi lun wen .mian bi xia ding ning .fei chen bu xun .qi shi nan xiao yin qin ..jia yun .qing bu ken dui zhen fu shi .qing zai huang zhou .qi wu yin yong ..mo chang ..zhe gui ling .pa bu dai xian yin xie bai xue yang chun .ben shi ge yong yue chao feng .fan zuo liao wang shang qi jun ..jia yun .zhen dang chu yi shi zhi wu .qing dui ci ying hua jing wu .zheng hao tao qing xie xing ye ..mo chang .bi xia jiao yin che ying hua .zhe fan gan zou bian gan kun ..jia yun .xiang dang ri qing ye dui bian dian .zhao ci jin lian .gong pin cu bai .qing ye zeng fu .man ting fang ci ..jin ri dui zhen zai zuo yi pian .you he bu ke ..mo chang .jian ru jin yu shi tai wei feng lin lin .zen gan xiang han lin yuan wen zhi bin bin .ze yi ju xia sha wei chen .ze wei zhe cai nv pin fei .song liao an sao ke shi ren ..jia yun .qing zai huang zhou .shui shi en ren .shui shi chou ren .qing shuo lai zhen ting ..mo yun .chen zai huang zhou .duo kui zhi shi ma zheng qing zhou gei .shi bei yang tai shou jiong ru ..jia yun .ru jin ta er ren zai yu he chu ..mo yun .yi meng tian shi jiang dai ru chao .jian zai chao wai deng xuan ..jia yun .xuan guo lai ..yang ma jian jia bai wu ke ..yang yun .fei chen ru su shi .ta shi fang chen zhu ke .kou she hai wu .chen zun guo fa .qi gan rong ta ..jia yun .ma zheng qing wei guo zhong xian .fu chi gong dao .you en yu su shi .feng jing zhao fu yin .zou ma dao ren zhe ..ma xie en liao ..jia yun .yang tai shou huai jian jie dang .du xian qiang shan .xiao qu guan a .ben jia wei min zhe ..mo yun .yang tai shou sui yu chen bu he .ru jin shi qing jie ru ci .yan liang qu bi .yi shi shi zhi zi ran .bi xia cha zhi ..chang ..chuan bo zhao .zhe shi li qian tian wen .du shi xie chi qiao de shi ji lun .wu ye si jin yin .shan ye si zhu zhen .you yi qian ge wei fu bu ren .ao pin ren chan fu ren ..yun .bi xia .ta jian chen pin qiong .suo yi bu kan gu ..chang ..qi di xiong .qing zhuo bu fen .ren yi bu cun .zhi li hui de zi tui zun .ji han zhuang shi wu ren wen .si chang li zhong zuo .song qiong wen ..lu bao zai zuo .qian shen lun ...mei hua jiu .zhe si mei shi bu wen .yi zhu qi bin .zhang fu qi pin .yi shi qi ren .fu er jiao pin er chan .pin wu yi fu wu en .fu wu en .qi shi ren .qi shi ren .lei fei qin .lei fei qin .po zeng lun .po zeng lun .chu ren lun .chu ren lun .ao ji pin .ao ji pin .mo sheng chen .mo sheng chen .bi xian men .bi xian men .shi niu ren ..shou jiang nan .shi niu ren zen zuo meng chang jun .si zhong ni bu yu tan qi lin .dui qing feng ming yue liang xian ren .zhe mo shou jiong .ye qiang ru qi ma bang ren men ..jia yun .jin ri shi ding .su shi reng fu xue shi .han lin gong zhi zhe ..mo bai yun .gan xie sheng en .dan chen kuang jiu .bu neng gong zhi .bu yuan wei guan ye ..chang ..yan er luo .chen ning ke xian ju yuan xian pin .bu shou meng bi jiang yan men .le tao tao san bei yuan liang jiu .hei lou lou yi zhen chen tuan kun ..de sheng ling .ze yuan zuo bai fa lao can jun .zen xiao de tian zi zhong ru chen .na li xian sao ke sao ren jun .dao bu ru nong fu fu chun .rao liu shui gu cun .ting ba yu qiao lun .bi cao hu chai men .zuo yi ge qing xian zi zai ren .ti mu wang an shi zhi ao xing xin fa li yu shi ju he bao si chou zheng ming yang tai shou jian xie gong zhu ke su zi zhan feng xue bian huang zhou
feng ming chou jun guo .fei guan wan wu hua .xin liang you wei zhi .yu shu zheng fang she .ming qi yi can du .xing jing dai wan xia .wu lao he dian ji .kong jing ye ren jia .
xiu lun ai he kui li .wei guan jin fu .qi hui liang ku .feng hou wan li .jin dui bei dou .bu ru gui qu .huan yu jian ru jia qu .suan hua zai .ping wei sui chu .zhang xiao ci .shuo yu xiang si .yi huan hui fou ..
mo guai wen shi bei chou chang .zhi gui peng bi zai shan yin ..

译文及注释

译文
秀美的是兰花呀,芳香的是菊花。思念美人难忘怀。
寄言栖隐山林的高(gao)士,此行结束来隐与君同。
大将军威严地屹立发号施令,
男子汉当以国事为重,从(cong)军远征,从小就在幽燕纵横驰骋。
  管仲出任齐相执政以后,凭借着小小的齐国在海滨的条件,流通货物,积聚财富,使得国富兵强,与百姓同好恶。所以,他在《管子》一书中称述说:“仓库储备充实了,百姓才懂得礼节;衣食丰足了,百姓才能分辨荣辱;国君的作为合乎法(fa)度,“六亲”才会得以稳固”“不提(ti)倡礼义廉耻,国家就会灭亡。”“国家下达政令就像流水的源头,顺着百姓的心意流下。”所以政令符合下情就容易推行。百姓想要得到的,就给他们;百姓所反对(dui)的,就替他们废除。
万国和睦,连年丰收,全靠上天降福祥。威风凛凛的武王,拥有(you)英勇(yong)的兵将,安抚了天下四方,周室安定兴旺。啊,功德昭著于上苍,请皇天监察我周室家邦。
  计算(一下)田地没有更少,统计民众人口没有增加,按照人口来算田地,那比古人还有多余啊,但吃的东西非常不足的,它的根源在哪里呢?难道是百姓从事商业损害农业的地方很多,还是做酒浪费的谷子很多,禽畜吃掉的粮食很多吗?大大小小的道理,我没能明白它的主要原因,要与丞相、列侯、吏二千石、博士们讨论这个问题,有可以帮助百姓的办法,用心大胆地广开思路,不要有所隐瞒!
胡人的命运岂能长久,皇朝的纲纪本(ben)不该断绝。
骁勇的御林军跟皇帝辞别京城,三千美丽的宫女登上了大龙舟。
深蒙错爱啊不以我鄙陋为耻。
士卒劳役是多么劳苦艰辛,在潼关要道筑城。
碧澄江水,几乎淹没两岸;葱茏树木,黄昏盛开鲜花。
一对对燕子,你们什么时候飞回来的?小河两岸的桃树枝条浸在水里,鲜红的桃花已经开放。

注释
⑴杏园:园名。故址在今陕西省西安市郊大雁塔南。唐代新科进士赐宴之地。
④绿蚁:新酿的酒,未滤清时,酒面浮起酒渣,色微绿,细如蚁(蚁:酒的泡沫)称为“绿蚁”。
芙蓉泣露、香兰笑:形容乐声时而低回,时而轻快。
⑵东坡:指贬谪黄州时的旧居以及邻人。
数:几
⑶“溪云”句:此句下作者自注:“南近磻溪,西对慈福寺阁。”
⑻胡儿:指居住在营州一带的奚、契丹少年。

赏析

  颈联是用典抒情。诗人登舟而行,百感交集,情不能已,浮想联翩。身处湘地,他很自然地想到西汉时的贾谊,因才高而为大臣所忌,被贬为长沙王太傅;他又想到初唐时的褚遂良,书法冠绝一时,因谏阻立武则天为皇后,被贬为潭州都督。历史上的才人志士命运是何等相似,诗人也正是因为疏救房琯,离开朝廷而沉沦不遇。正因为如此,这两(zhe liang)位古人的遭遇才引起诗人感情上强烈的共鸣。诗人是在借古人以抒写情怀。前人论及诗中用典时强调以“不隔”为佳,就是说不要因为用典而使诗句晦涩难懂,杜甫这里用典,因是触景而联想,十分妥贴,“借人形己”,手法高妙。
  第三句“人生只合扬州死”,诗人笔锋一转,不写“生”而写“死”,如此美好的时光,诗人应该沉迷享乐还来不及,而诗人却想到“死”,初看似乎不近人情,细思方觉巧妙,其中寓含了诗人深深的眷念之情。诗人完全为扬州城的繁华所陶醉了,他已经舍不得离开这里,生的时候可以选择长居扬州,而死后也要葬在扬州。诗人以其设想之奇险而出人意料,读之令人拍案叫绝,惊叹不已。这句诗是全篇中之警策。“死”被写得活色生香,将扬州城令人神(shen)往的美写到极致。诗人用死事入诗,且又是诗人现身说法,造成了极为传神的夸张效果。
  这首诗的中心在第四句,尤其是诗尾的“寒”字,更是画龙点睛之笔。“寒”字,寓情于景,以景结情,因意构象,用象显意。景和象。是对客观事物的具体描绘,情和意,是诗人对客观对象在审美上的认识和感受。正如古人所说:“象者,出意者也。”诗人在自然对象当中,读者在艺术对象当中。发现了美的客观存在,发现了生命和人格的伟大表现,从而把这种主观的情和意,转移到客观的景和象上,给自然和艺术以生命,给客观事物赋予主观的灵魂,这就是诗歌创作和欣赏当中的“移情作用”。“今日水犹寒”中的“寒”字,正是这种移情作用的物质符号,这是此诗创作最为成功之处。这首诗题为送别,可又没有交待所别之人和所别之事,全诗纯为咏史抒怀之作。但吟诵全诗,那种“慷慨倚长剑,高歌一送君”的壮别场景如在目前。这是为什么呢?因为所咏的历史本身就是壮别,这同诗人送友在事件上是相同的。而古今送别均为易水河岸,在地点上也是相同的。易水跨越古今,诗歌超越了时空,全诗融为一体。一古一今,一明一暗,两条线索,同时交待,最后统一在“今日水犹寒”的“寒”字上,诗的构思是极为巧妙的。
  这是一个富有边地特色的军中酒会。第一首诗开头两句在点出酒会及其时间地点的同时,便以“剑舞”、“击鼓”写出戎旅之间的酒会特色,点染着边地酒会的气氛,为“醉”字伏笔。紧接着两句写席间胡筋声起,催人泪下。何以“泪如雨”,这里没有交代,但隐含的情调却是慷慨悲壮的,这种气氛也为“醉”准备了条件。《全唐诗》将以上四句列作一首七言绝句是有原因的,因为它们可以勾划出一幅完(fu wan)整的、情景交融的意境。这在这组诗中也起到笼罩的作用。
  第二句与首句呼应,诗人愿意用名贵的貂裘去换酒喝,这些贵重的东西都毫不犹豫地舍弃,诗人以一女子而作如此语,显示出诗人仗义疏财,不计较个人得失的豪爽性格。
  此诗开头两句写自己胸怀壮志,寻找救国救民的革命真理。接着四句转入正题,就日俄战争图抒发感慨。最后两句表示诗人不惜牺牲生命,誓将用鲜血拯救祖国于水深火热之中的决心。全诗篇幅不长,却情辞激越,令人为之动容。光绪三十三年(1907年)秋瑾在浙江绍兴起义,失败后不幸被捕,在绍兴轩亭口英勇就义,她以自己的热血履行了自己的誓言。
  “然五人之当刑也,意气扬扬,呼中丞之名而詈之,谈笑以死。断头置城上,颜色不少变。”大义凛然,惊天地,泣鬼神!语言简练生动,铿锵有力。
  钱塘江在浙江省,江口是个虎口的形状。海水涨潮倒灌进来,受到河床的约束,就会掀起巨大波澜,这便是自古有名的钱塘江大潮。大潮每年八月十六到十八日水势最猛,诗人观潮选在十七这一天,正为欣赏那雄伟奇丽的壮观。
  颔联三四句,写牡丹花高贵,无人敢问,花香太浓,蝴蝶都难以亲近。这两句前人认为有寄托。语句对偶。
  这是一首写景为主的七律。诗人写景选择不同的立足点——远近、内外、上下,不同的视线——仰视、俯瞰、远望,因而构成写景的不同角度,绘成多种特色的画面,展现出《望海楼》米芾 古诗既有高峻雄奇的气势,又有久远博大的蕴含,还具有隽远的逸韵。米芾在此确是充分发挥了他画家之所长。而夸张的写景手法把那些难以描述的抽象意念也具体化了:写诗情是江声流人笔底,写酒兴是帆影落于樽前。前两联无处不是夸张,第三联却是对黄昏景色的直接描绘。借助于想象和联想,《望海楼》米芾 古诗的景历历如绘。
  “野凫眠岸有闲意,老树着花无丑枝。短短蒲茸齐似剪,平平沙石净于筛”,四句具体描绘《东溪》梅尧臣 古诗风光。坐临孤屿,诗人看到的是野鸭眠岸,老树着花,短短蒲茸和平平沙石,平平常常的野鸭在岸边栖息,诗人竟看到了其中的闲意,不是“闲人”哪有此境界?这正是推己及物,物我两忘。又看到老树着花,盘枝错节,人老心红,焕发了诗人的青春气息。“无丑枝”新颖俏皮,恬淡悠然的心绪又一次得到深化。再看那“齐似剪”的蒲茸,“净于筛”的沙石更觉赏心悦目,心灵也得到了净化。
  第四部分从“人生如此自可乐”到最后,是抒写情怀。韩愈在长期的官场生活中,陟黜升沉,身不由己,满腔的愤懑不平,郁积难抒。故对眼前这种自由自在,不受人挟制的山水生活感到十分快乐和满足。从而希望和自己同道的“二三子”能一起来过这种清心适意的生活。这种痛恨官场、追求自由的思想在当时是有积极意义的。
  唐代诗人写过许多出色的思乡之作。悠悠乡思,常因特定的情景所触发;又往往进一步发展成为悠悠归梦。武元衡这首《《春兴》武元衡 古诗》,就是春景、乡思、归梦三位一体的佳作。这首诗所写的情事本极平常:看到暮春景色,触动了乡(liao xiang)思,在一夜春风的吹拂下,做了一个还乡之梦。而诗人却在这平常的生活中提炼出一首美好的诗来,在这里,艺术的想象起了决定性的作用。
  第二句紧承首句,写草沾雨后的景色。以远看似青 ,近看却无 ,描画出了初春小草沾雨后的朦胧景象。可与王维的"青霭入看无"、"山色有无中"相媲美。
  “忽闻春尽强登山”,这句是写诗人在百无聊赖之际,浑浑噩噩之中,忽然发现明媚的春光已经快要离他而远去了,于是强打精神走出户外,登上南山,想借欣赏春色以排遣积郁已久的愁苦与不快。这里的“春尽”我们应该不仅仅理解为自然界的春天将要过去了,还应该想到人生青春岁月之有限。诗人不甘心就此消沉下去,不能就这样枉费青春,不甘心庸庸碌碌了此一生,因此才在“忽闻春尽”之后振作精神“强登山”。
  诗的后十句为第二段。头两句照应开端,深化诗意。桃李既然是专在追求青春,应青春而显美容。那么有人能赊取太阳,使其不动,青春不是永在吗?“谁”字有疑问之情,本是不能之事,设想其能,从幻想中慰勉自己,从幻境中享受快感,从而减轻了心里压力,从困境得到解脱。然而幻想是暂时的,当其转化为现实之时,也就从狂热转化为冷静,用理智滤取生活的轨迹,明确是非与得失,于是铸成“富贵与神仙(xian),蹉跎两相失”的痛定思痛的诗句。对于自己的言行作出了新的判断,知昨日之非。追求富贵功名,神仙长生,这是统治阶级的享乐意识和人生价值观。当了官是实现人生价值的标志,自然富而(fu er)且贵。于此又滋生长生不死的幻想和妄求,目的永远保持自己的权贵地位与富裕的生活条件,名与利两收。求官不得则游仙,表示超然物外,清高自恃,平等官吏,也能获得美名。可在唐代它又是作官的终南捷径,初盛唐的封建士人多通此径。李白亦不例外,拜谒官吏,寻访名山高僧仙师,获取功名富贵。于今两相失败,一事无成,虚度年华,悔恨不及,再次跌入痛苦的深渊之中。进而想到古人曾说的“人生非金石,”“寿无金石固,岂能长寿考”,于是发展成为“金石犹销铄,风霜无久质”。就算人生如金石之固,可金石在长久的风霜侵袭与磨蚀之下,也会使完(shi wan)整之体粉碎为沙砾,更不用说人又不是金石。春之桃李、草木、清泉等也自然难以保持它们春日美姿了。言外之意,人不能长生,其功名富贵就要及早得到,否则就有得不到危险;既或得到了也难以长存。所以古人求仕的经验,“早据要路津”,实现竹帛留名的人生价值。表面上看这两句与前两句无关,然而它是似断实连,是对游仙长生的否定。诗意的发展,感情跳荡,思潮起伏的写照,因而表现为诗句的跳跃性,留给人们以悬念,追求究竟,诱人深入,弄得水落石出。当其悔恨昨非之时,必然改弦更张,作出新的抉择,“畏落日月后,强欢歌与酒。”及时行乐,纵情歌唱,酣饮消忧。否则就要落在时间的后面,衰朽之躯,想行乐也不可能了,空空地走向死亡世界,白活了一生。一个“强欢”,透露出其内心曲隐之愁情,是不情愿地造作欢情,是无欢心地造作欢情,是借歌与酒消解胸中愁情,是一时的麻醉。这种有意识麻醉自己是心灵更痛苦的表现,这是李白艺术上超常的表现,发人人所感而尚未意识到的内心深曲。这是大家路数,而非小家捉襟见肘的手法。然而,就是这一点强作排解的自我克制的希望,也难以达到与满足,痛心地写下了结尾诗句:“秋霜不惜人,倏忽侵蒲柳。”严酷的秋霜从无仁爱之心,萧杀万物,于人也无所惜,突然间降临,侵害蒲柳之姿。蒲柳为草木之名,体柔弱而经不起风霜,经霜而枯枝败叶,苦无生机。这里是用典,《世说新语》记载,顾悦与梁简文帝同岁,而顾发早白。简文帝问顾“卿何以先白?”顾答(gu da):“蒲柳之姿,望秋而落;松柏之姿,经霜弥茂。”蒲柳之姿是顾自指,松柏之姿喻简文帝。李白用此典切合自己身份,微贱之躯,经不得风霜摧残。秋霜这里既是自然的威力,同时又是象征邪恶的政治势力的残酷打击。以不可抗御的力量打击毫无准备的柔弱微贱之躯,其结果不言自明。结句不仅含蕴丰厚,而感情也至痛。令人不平,催人泪下。真是可以称作长歌当哭之作。
  这首诗继承以诗歌体裁论诗歌的传统,见解卓异,说理畅达。全诗看似佶手拈来、随手而出,但却具有极为精辟深刻的理论内涵。李白、杜甫被称为诗中仙圣,在唐代即受到推崇,如韩愈在仕由逝世时才3岁,后来他熟读李杜诗篇,作有《调张籍》一诗,其中有“李杜文章在,光芒万丈长”“伊我生其后,举颈遥相望”等语,可谓敬佩得五体投地。而后世特别是明清两代,对李杜的崇拜更是前所未有,并且普遍地认为诗自唐以来诗道不振,一代不如一代。甚至有人还提出从《诗经》以来每况愈下、自宋元以来无诗之论,这种看法在明清诗歌理论中占有主导地位。
  更应该提到的,应是《《秋声赋》欧阳修 古诗》在文体上的贡献。注重骈偶铺排以及声律的赋到了宋代以后,由于内容的空乏和形式上的矫揉造作,已经走向没落。欧阳修深明其中之弊,当他的散文革新取得了成功之后,回过头来又为“赋’’体打开了一条新的出路,即赋的散文化,使赋的形式活泼起来,既部分保留了骈赋、律赋的铺陈排比、骈词俪句及设为问答的形式特征,又呈现出活泼流动的散体倾向,且增加了赋体的抒情意味。这些特点也使《《秋声赋》欧阳修 古诗》在散文发展史上占有了一席很重要的地位。

创作背景

  这首诗是刘禹锡于公元824年(唐穆宗长庆四年)所作。是年,刘禹锡由夔州(治今重庆奉节)刺史调任和州(治今安徽和县)刺史,在沿江东下赴任的途中,经西塞山时,触景生情,抚今追昔,写下了这首感叹历史兴亡的诗。

  

马先觉( 隋代 )

收录诗词 (3114)
简 介

马先觉 平江昆山人,字少伊,号得闲居士。孝宗干道初进士。累官工部架阁。工诗。有《惭笔集》。

蓝桥驿见元九诗 / 却春蕾

福不尽,贵无敌。愿岁岁,见华席。捧霞觞称寿,寿如南极。见说蟠桃花正发,柔风暖日瑶池碧。待他年、结子欲成时,留君摘。"
咏手弦上看,花间把,握雨携云那清嘉,春风满袖拈罗帕。擎玉斝,微蘸甲,风韵煞。玉掌温,琼枝嫩,闲弄闲拈暗生春,为纤柔长惹风流恨。掠翠颦,整髻云,可喜损。
"江空不渡,恨蘼芜杜若,零落无数。还道荒寒,婉娩流年,望望美人迟暮。风烟雨雪阴睛晚,更何须,春风千树。尽城、落木萧萧,日夜江声流去。
若是有情争不哭,夜来风雨葬西施。"
三更犹凭阑干月,泪满关山孤驿楼。"
"何用辛勤礼佛名,我从无得到真庭。
宋家事业如汉晋,遗史班班今尚存。南渡衣冠元帝纪,中山庙社靖王孙。海门龙去秋潮横,宫阙乌啼夕燐繁。已恨无人似诸葛,生憎何物学桓温。王气中流甲马营,残星环绕凤皇城。斯文自可同三代,诸老犹能语二京。穉帝有车将白璧,太皇无舰载苍生。祇今薄海渐声教,共戴尧天乐太平。莫向登临起叹吁,故宫今是梵王都。麒麟馺娑荒荆棘,鹦鹉频伽张苾刍。莗道久无黄曲盖,寝垣谁置白浮图。望江亭子依然好,时有胡僧置酒壶。
地覆青袍草,窗横绿绮琴。烟霄难自致,岁月易相侵。


秋晚登古城 / 卞姗姗

万里长江,半空烟浪,惊涛响。东去茫茫,远水天一样。【混江龙】壬戌秋七月既望,泛舟属客乐何方?过黄泥之坂,游赤壁之傍。银汉无声秋气爽,水波不动晚风凉。诵明月之句,歌窈窕之章。少焉间月出东山上,紫微贯斗,白露横江。【油葫芦】四顾山光接水光,天一方,山川相缪郁苍苍,浪淘尽风流千古人凋丧。天连接崔嵬,一带山雄壮。西望见夏口,东望见武昌。我则见沿江杀气三千丈,此非是曹孟德困周郎?【天下乐】隐隐云间见汉阳,荆襄,几战场,下江陵顺流金鼓响。旌旗一片遮,舳舻千里长,则落的渔樵每做话讲。【那咤令】见横槊赋诗是皇家栋梁,见临江酾酒是将军虎狼,见修文偃武是朝廷纪纲。如今安在哉,做一世英雄将,空留下水国鱼邦。【鹊踏枝】我则见水茫茫,树苍苍,大火西流,乌鹊南翔。浩浩乎不知所往,飘飘乎似觉飞扬。【寄生草】渺苍海之一粟,哀吾生之几场。举匏樽痛饮偏惆怅,挟飞仙羽化偏舒畅,溯流光长叹偏悒怏。当年不为小乔羞,只今惟有长江浪。【尾声】谩把洞箫吹,再把词章唱。苏子正襟坐掀髯鼓掌,洗盏重新更举觞。眼纵横醉倚篷窗,怕疏狂错乱了宫商。肴核盘空夜未央,酒入在醉乡。枕藉乎舟上,不觉的朗然红日出东方。
"渺渺怀芳意,苦对景、可怜生。记燕外莺边,柳深竹嫩,度密穿青。如今淡烟细雨,正午窗半梦酒初醒。乐事怎堪重省,起来一饷愁萦。
白日不到处,青春恰自来。苔花如米小,也学牡丹开。
门前一株枣,岁岁不知老。阿婆不嫁女,那得孙儿抱。
评花担,折柳杯,诗酒醉淋漓。觅句鸾笺重,笼灯翠袖随。别院漏声迟,扶醉人销金帐里。 春情香随梦,肌褪雪,锦字记离别。春去情难再,更长愁易结。花外月儿斜,淹粉泪微微睡些。 京城访友桃凝露,杏倚云,花院望星辰。尘土东华梦,簪缨上苑春。趿履谒侯门,吟眼乱难寻故人。摩空赋,醉月觞,无地不疏狂。貂帽簪花重,鸳帏倚玉香。清楚绿鬟妆,扶我入温柔醉乡。
争得便如岩下水,从他兴废自潺潺。"
石壁千寻险,江流一矢争。曾闻飞将上,落日吊开平。
归去来兮!笑人生苦贪名利,我岂肯陷迷途惆怅独悲。假若做公卿,居宰辅,地心劳形役。量这些来小去官职,枉消磨了浩然之气。【醉春风】想聚散若浮云,叹光阴如过隙。不如闻早赋归欤,畅是一个美,美。弃职归农,杜门修道,早则死心搭地。【红绣鞋】泛远水舟遥遥以轻,送征帆风飘飘而吹衣,望烟水平芜把我去程迷。问征夫询远近,瞻衡日熹微,盼柴桑归兴急。【满庭芳】再休想折腰为米,落得个心闲似水,酒醉如泥。乐并不管家和计,都分付与稚子山妻。栽五柳闲居隐迹,抚孤松小院徘徊。问因宜把功名弃?岂不见张良范蠡,这两个多大得便宜。【上小楼】我则待逐朝每日,无拘无系。我则待从事西畴,寄傲南窗,把酒东篱。三径就荒,松菊犹存,规模不废,策扶老尚堪流憩。【幺】引壶觞以自酌,眄庭柯以自怡。有酒盈樽,门设常关,景幽人寂。或命巾车,或棹孤舟,从容游戏,比着个彭泽县较淡中有味。【耍孩儿】溪泉流出涓涓细,木向阳欣欣弄碧。登东皋舒啸对斜晖,有两般儿景物希奇。觑无心出岫云如画,见有意投林鸟倦飞。草堂小堪容膝,说亲戚之情话,乐琴书以忘机。【幺】或寻丘壑观清致,或自临清流品题。我为甚绝交游待与世相违,须是我傲羲皇本性难移。想人间富贵非吾愿,望帝里迢遥不可期。已往事都休记,度晚景乐夫天命,其余更复奚疑。【尾声】辞功名则待远是非,守田园是我有见识。闲悠悠无半点为官意,一任驷马高车聘不起。


永遇乐·戏赋辛字送茂嘉十二弟赴调 / 表翠巧

自序丑斋生居天地间,禀受阴阳气。既为男子体,须入世俗机。所事堪宜,件件可咱家意。子为评跋上惹是非。折莫旧友新知,才见了着人笑起。【梁州】子为外貌儿不中抬举,因此内才儿不得便宜。半生未得文章力,空自胸藏锦绣,口唾珠玑。争奈灰容土貌,缺齿重颏,更兼着细眼单眉,人中短髭鬓稀稀。那里取陈平般冠玉精神,何晏般风流面皮,那里取潘安般俊俏容仪?自知,就里。清晨倦把青鸾对,恨煞爷娘不争气。有一日黄榜招收丑陋的,准拟夺魁。【隔尾】有时节软乌纱抓扎起钻天髻,于皂靴出落着籁地衣。向晚乘闲后门立,勐可地笑起。似一个甚的?恰便似现世钟馗唬不杀鬼。【牧羊关】冠不正相知罪,貌不扬怨恨谁?那里也尊瞻视貌重招威!枕上寻思,心头怒起。空长三千岁,暗想九千回。恰便似木上节难镑刨,胎中疾没药医。【贺新郎】世间能走的不能飞,饶你千件千宜,百伶百俐。闲中解尽其中意,暗地里自恁解释,倦闲游出塞临池。临池鱼恐坠,出塞雁惊飞,入园林,俗鸟应回避。生前难入画,死后不留题。【隔尾】写神的要得丹青意,子怕你巧笔难传造化机。不打草两般儿可同类。法刀鞘依着格式,妆鬼的添上嘴鼻,眼巧何须样子比。【哭皇天】饶你有拿雾艺冲天计,诛龙局段打凤机。近来论世态,世态有高低。有钱的高贵,无钱的低微。哪里问风流子弟?折末颜如灌口,貌赛神仙,洞宾出世,宋玉重生,设答了镘的,梦撒了寮丁,他采你也不见得。任自论黄数黑,谈说是非。【乌在啼】一个斩蚊龙秀士为高第,升堂室古今谁及。一个射金钱武士为夫婿,韬略无敌,武艺深知。丑和好自有是和非,文和武便是傍州例。有鉴识,无嗔讳,自花白寸心不昧,若说谎上帝应知。【收尾】常记得半窗夜雨灯初昧,一枕秋风梦未回。见一人,请相会,道咱家,必高贵。既通儒,又通吏,既通疏,更精细。一时间,失商议,既成形,悔不及。子教你,请俸给,子孙多,夫妇宜。货财充,仓凛实,禄福增,寿算齐。我特来,告你知,暂相别,恕情罪。叹息了几声,懊悔了一会。觉来时记得,记得他是谁?原来是不做美当年的捏胎鬼。
那老子爱清闲主意别,钓桐江江上雪,泛桐江江上月。君王想念者;宣到凤凰阙。想着七里渔滩,将着一钩香饵,望着富春山归去也。那老子陷身在虎狼穴,将夫差仇恨雪,进西施谋计拙。若不早去些,乌喙意儿别。驾着一叶扁舟,披着一蓑烟雨,望他五湖中归去也。那老子见高皇斩了蛇,助萧何立大节,荐韩侯劳汗血。渔樵做话说,千古汉三杰。想着云外青山,纳了腰间金印,伴赤松子归去也。那老子觑功名如梦蝶,五斗米腰懒折,百里侯心便舍。十年事可嗟,九日酒须赊,种着三径黄花,栽着五株杨柳,望东篱归去也。
"莺啼人起,花露真珠洒。白苎衫,青骢马。绣陌相将,斗鸡寒食下。
自悟花愁色胆,其中识破,就里曾参。雨云情到底皆虚泛,可暂休贪。撮艳处从今怕揽,闹篮中情愿妆憨。这其间实心谈,一任傍人笑俺,再不将风月话儿谈。狂踪怪胆,索一奉十,暮四朝二,喜孜孜笑脸儿将人赚,就里虚耽。白茫茫蓝桥水淹,黑洞洞袄庙云缄。赤紧地他愚滥,情疏意淡,再不将风月担儿担。
"燕姬越女初相见。鬓云翻覆风转。日日转如云。朝朝白发新。
酒可红双颊,愁能白二毛,对樽前尽可开怀抱。天若有情天亦老,且休教少年知道。红颜褪,绿鬓凋,酒席上渐疏了欢笑。风流近来都忘了,谁信道也曾年少?襄王梦,神女情,多般儿酿成愁病。琵琶慢调弦上声,相思字越弹着不应。咏李白贵妃亲擎砚,力士脱靴,御调羹就飧不谢。醉模煳将吓蛮书便写,写着甚杨柳岸晓风残月。
北风吹折九河冰,五马如龙度李膺。把袂中原来气色,开樽碣石倚凭陵。明堂大集周方岳,列郡深惭汉股肱。词赋祗今吾党在,将因顾眄一先登。
硬谒十载驱驰逃窜,虎狼丛里经魔难。居处不能安,空区区历遍尘寰。远游世间,波波漉漉,穰穰劳劳。一向无程限,刬地不着边岸。镜中空照,冠上虚弹。诗书有味眼生花,岁月无情鬓成斑。长铗归来,壮志难酬,功名运晚。【幺】世事谙博看.人情冷暖谁经惯?风帽与尘寰,遍朱门白眼相看。腹内闲,五车经典,七步文章。到处难兴贩,半纸虚名薄官。飘零吴越,梦觉邯郸。碧天凤翼未曾附,苍海龙鳞几时攀。困此穷途,进退无门,似羝羊触藩。【耍孩儿】待向人前开口实羞赧,折腰处拳拳意懒。这回不免向君前,曲弓弓冒突台颜。故来海上垂钓线,特向津头执钓竿,有意相侵犯。将你个高门诌媚,小子相干。【六煞】知君廉俭犹清干,据头角轩昂见罕。即非面谕厮过从,将明公焉敢相残?岂不知甜言与我三冬暖,恶语伤人六月寒?你是多少人称赞,道你量如江海,器若丘山。【五】也不索闲言赞,冷句儿攒,快疾做取英雄汉。扫除乞俭分开吝,倚阁酸寒打破悭。忙迭办,俺巷来近远,怎地回还?【四】你是明白与,俺索子细拣,怕行挑剜接补并糜烂。至元折脑通行少,中统糖心倒换难。翻复从头看,则要完全贯伯,分晓边阑。【三】你要寻走衮,觅转关,上天掇着梯儿赶。襟厮封头发牢结定,额厮拶眉毛紧厮拴。厮蘸定权休散,坐时同坐,赸后齐赸。【二】你又奔,俺又顽,则要紧无格迸松无慢。皮锅里炒爆铜豌豆,火坑上叠翻铁卧单。无辞惮,大生性耐,不喜心烦。【一】谩把猾,枉占奸,布衫领安上难寻绽。头巾顶攒就宜新裹,鱼儿钅敖子饼热时赶热翻。消息汤者犯,你便辘轳井口,直打的泉干。【尾】难动脚,怎转眼?便休推阻根廷款,多共少分明对面儿咒。


得道多助,失道寡助 / 张廖冰蝶

新赐绣鞯花映照。须信浓恩春共到。汉家飞将久宣劳,迎禁诏。瞻天表。入卫帝庭常不老。"
扬子秋残暮雨时,笛声雁影共迷离。重来三月青山道,一片风帆万柳丝。
雄奇清婉发英华,岭表风流擅一家。诗寿千春文寿世,此生原不负名花。
吴门客中九秋天,三吴地,江空寒早,天远书迟。黄菊开,丹枫坠。流水行云无拘系,好光阴枉自驱驰。尘心自洗,清风绿绮,明月金杯。湖上浣花溪,方壶地,唿猿领鹤,问柳寻梅。行厨白玉盘,进酒者楼妓。惊起沙头鸳鸯睡,棹红云乘兴而回。冰壶影里,笙歌远近,水榭高低。花园改道院锦江滨,红尘外,王孙去后,仙子归来。寒梅不改香,舞榭今何在?富贵浮云流光快,得清闲便是蓬莱。门迎野客,茶香石鼎,鹤守茅斋。暮春即事被诗摩,将花探,春深渭北,绿满江南。残红鱼浪香,接叶莺巢暗。古往今来无心勘,习家池日日春酣。人生易感,青铜似月,白发盈簪。
双凤头金钗,一虎口罗鞋,天然海棠颜色,宜唱那阿纳忽修来。人立在厅阶,马控在瑶台。娇滴滴玉人扶策,宜唱那阿纳忽修来。逢好花簪带,遇美酒开怀。休问是非成败,宜唱那阿纳忽修来。花正开风筛,月正圆云埋。花开月圆人在,宜唱那阿纳忽修来。越范蠡功成名遂,驾一叶扁舟回归。去弄五湖云水,倒大来快活便宜。
何事斜阳再回首,休愁离别岘山西。"
"天边月初落,马上梦犹残。关树苍苍晓,玉阶澹澹寒。
何人借与丹青笔,画取当时八字愁。"


悯农二首·其二 / 公羊琳

倦身只欲卧林丘,羽客知心解款留。泉熘涓涓中夜雨,天风凛凛四时秋。虎岩月澹迷仙路,龙洞云深透别州。九锁青山元不锁,碧桃开后更来游。
"往年曾约郁金床,半夜潜身入洞房。怀里不知金钿落,
一线横大江,千螺簇层峦。空外飞鸟没,烟中片帆还。
"芳草铺香晚岸晴,岸头含醉去来行。僧归岳外残钟寺,
清江入城郭,小浦生微澜。
貌愧潘郎璧,文惭吕相金。但埋酆狱气,未发爨桐音。
记旧日、离亭细嘱。早归趁香边,频泛酝酝。谁遣而今,对景黛娥双蹙。玉鞭但共秋光远,漫空怜、如许金粟。露零襟冷,萧萧更兼,数竿修竹。"
洛阳驰道上。春日起尘埃。濯龙望如雾。河桥渡似雷。闻珂知马蹀。傍幰见甍开。相看不得语。密意眼中来。


过云木冰记 / 鲜于壬辰

马称龙子几来嘶。自从辽水烟尘起,更到涂山道路迷。
朝来新火起新烟,长笛短箫悲远天。细柳新蒲为谁绿,浊醪粗饭任吾年。已闻童子骑青竹,唤取佳人舞绣筵。此日此时人共得,晴窗点检白云篇。
风送荷香,凉生冰簟,岂畏炎燠。便催唤双成,看舞相时丽曲。及瓜虽近,要娱我目。教后人行乐,亦非吾独。"
始似五更残月里,凄凄切切清露蝉。又如石罅堆叶下,
染亦不可成,画亦不可得。苌弘未死时,应无此颜色。
子期子野俱不见,乌啼鬼哭空伤悲。坐中词客悄无语,
多病不禁秋寂寞,雨松风竹莫骚骚。"
汉陵高枕夕阳天。半岩云粉千竿竹,满寺风雷百尺泉。


咏萤火诗 / 太史康康

春游上花台,落红沾满绿罗鞋。谁家庭院秋千外,兰麝裙钗。我闲将笑口开,也待了芳春债,何处把新诗卖。无情蝶怨,不饮莺猜。湖上夜游湖,翠屏飞上玉蟾蜍。粉墙犹记题诗处,树影扶疏。写新诗作画图,雪老西泠渡,花谢孤山路。林逋领鹤,潘苑骑驴。
行边宿国幽禽疫耸双肩,晚花香褪妆钿,月淡烟寒水浅。远河如练。梦归的塞山前。怀古疏翁命赋翠芳园老树寒鸦,朱雀桥野草闲花,乌江岸将军战马。百年之下,画图留落谁家?
天欲雪,云满湖,楼台明灭山有无。水清出石鱼可数,林深无人鸟相唿。腊日不归对妻孥,名寻道人实自娱。道人之居在何许?宝云山前路盘纡。孤山孤绝谁肯庐?道人有道山不孤。纸窗竹屋深自暖,拥褐坐睡依团蒲。天寒路远愁仆夫,整驾催归及未晡。出山回望云木合,但见野鹘盘浮图。兹游淡薄欢有余,到家恍如梦遽遽。作诗火急追亡逋,清景一失后难摹。
功业古难侔。宜在凌烟更上头。已向眉间浮喜气,风流。千岁三分万户侯。"
身为俗吏趋行部,手艺名香祝有年。五色雀飞庆荐祉,七星松古自通仙。
断云含雨峰千朵,钓艇披烟玉一蓑,藕花香气小亭多。凉意可,开宴款娥。月将花影移帘幕,风怒松声卷翠涛,唿童涤器煮茶苗。惊睡鹤,长啸仰天高。
国破犹能干净死,巢倾宁有顾瞻情。屈原夷叔空相况,三百年前黄蕴生。
百花发时我不发,我若发时都吓杀。要与西风战一场,遍身穿就黄金甲。


茶瓶儿·去年相逢深院宇 / 宫甲辰

半落釭花午夜闲,戍衣裁就寄君难。雁来不带平安字,却带边风入帐寒。
过山翻恨马贪程。如仇雪月年年景,似梦笙歌处处声。
"闻近桃源住,无村不是花。戍旗招海客,庙鼓集江鸦。
"冻痕消梦草。又招得春发,旧家池沼。园扉掩寒悄。倩谁将花信,偏传深窈。追游趁早。便裁却、春衫短帽。任残梅、飞满溪桥,和月醉眠清晓。
卷荷忽被微风触,泻下清香露一杯。"
"山光堂下,恰催花雨过,韶华将半。蝶舞回风莺度曲,暖响笙箫庭院。泥轼仙翁,当时此夕,正梦投怀燕。紫髯黄发,到今如此清健。
"避地淹留已自悲,况逢寒食欲沾衣。浓春孤馆人愁坐,
"见师初事懿皇朝,三殿归来白马骄。上讲每教倾国听,


采桑子·冷香萦遍红桥梦 / 嵇梓童

二午九斋馀日在,请君相伴醉如泥。"
乡国近来音信断,至今犹自着寒衣。
"春阴漠漠覆江城,南国归桡趁晚程。水上驿流初过雨,
水深水浅东西涧,云去云来远近山。秋风征棹钓鱼滩,烟树晚,茅舍两三间。 双渐苏卿倦织回文锦,双渐空怀买笑金。风流一点海棠心,不听琴,只是不知音。 春情桃花月淡胭脂冷,杨柳风微翡翠轻。玉人欹枕倚云屏,酒未醒,肠断紫箫声。 闺怨妾身悔作商人妇,妾命当逢薄幸夫。别时只说到东吴,三载余,却得广州书。 赠海棠玉环梦断风流事,银烛歌成富贵词。东风一树玉胭脂,双燕子,曾见正开时。 春思酒醒眉记青鸾恨,春去香消紫燕尘。阑干掐遍月儿痕,深闭门,花落又黄昏。
莫惊他木耐秋风。暖烟散去阴全薄,明月临来影半空。
两髯背立鸣双橹,短蓑开合沧江雨。青山如龙入云去,白发何人并沙语。船头放歌船尾和,篷上雨鸣篷下坐。推篷不省是何乡,但见双双白鸥过。
更深月色半人家,北斗阑干南斗斜。今夜偏知春气暖,虫声新透绿窗纱。
"谏省垂清论,仙曹岂久临。虽专良史业,未畏直臣心。


甫田 / 堂新霜

"曾是巢由栖隐地,百川唯说颍源清。微波乍向云根吐,
他年却棹扁舟去,终傍芦花结一庵。"
溪浪和星动,松阴带鹤移。同吟到明坐,此道淡谁知。"
昨日中官说天意,即飞丹诏立新碑。"
酒劝杯须满,书羞字不匀。歌怜黄竹怨,味实碧桃珍。
宝钗分,鸾镜缺,瓶坠簪断折,《三叠阳光》争忍,别。心儿里痛哽咽,眼儿里弹泪血。空教我扌绝耳揉腮,执手和伊相看,也没一句话儿说。【锦上花】初相见,誓盟设,空教我暗伤嗟,恨千叠。难割难舍,把他奴全然不藉,直恁的信音绝,谁知你到今心性别。吉玎的玉簪折,支楞的弦断绝。盼的痴呆,我则想尽老同欢,弄巧翻做了拙。【江儿水】又早三秋至,寒雁飞。牛星女宿重相会,只听的捣砧声透入在罗帏内。景凄凉阶下寒蛩唧,桂子飘香拂鼻。叶落丹枫,满目黄花铺地。【尾】裁冰剪雪呈祥瑞,饮羊羔共同欢会,端的是翠绕红围。
"劲节刚姿,谁与比、岁寒松柏。几度欲、排云呈腹,叩头流血。杜老爱君□谩苦,贾生流涕衣空湿。为国家、子细计安危,渊然识。
岂有千里心,所戚惟穷老。屡鞭腹自饥,蹢躅悲荒草。